Μελέτη που προβάλλει τον κλάδο της αμπελουργίας σε συνάρτηση με μια επαρχιακή πόλη, τη Σιάτιστα, που έχει σπουδαία παράδοση στον τομέα αυτό. Διάφορες παράμετροι παρουσιάζονται αναφορικά με την καλλιέργειά του και την ιδιαίτερη ταυτότητά του, όπως οι διάφορες ποικιλίες, τα εργαλεία και τα σκεύη που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία, η σχέση της με τη γαστρονομία και την πολιτιστική κληρονομιά. Πληροφορίες συλλεγμένες από αρχειακές πηγές αλλά και από τους ίδιους ειδήμονες καθιστούν την έκδοση έναν πολύτιμο οδηγό αλλά και μια πολιτιστική παρακαταθήκη της αρχοντικής Σιάτιστας.

***

«Η Σιάτιστα έχει μια μακρά παράδοση στην αμπελουργία και την οινοποίηση, η οποία ξεκίνησε περίπου με την ίδρυση της πόλης και συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, όταν λόγω της αποκλειστικής ενασχόλησης των Σιατιστινών με την επεξεργασία και το εμπόριο των γουναρικών, η αμπελουργία παρουσίασε σοβαρή κάμψη και κινδύνευσε να εξαφανιστεί. Όμως, ακόμα και σε αυτήν την περίοδο υπήρχαν οι μερακλήδες που καλλιεργούσαν έστω και λίγα στρέμματα αμπελιού με παραδοσιακές μεθόδους και παρήγαγαν τα ίδια κρασιά που παρήγαγαν οι πρόγονοί τους. Κυρίως όμως υπήρχε ο πόθος σε όλους να καλλιεργήσουν κάποτε τα αμπέλια τους. Ο πόθος αυτός στο τέλος του 20ου αιώνα άρχισε να εκπληρώνεται, καθώς όλο και περισσότερα αμπέλια καλλιεργούνται στην περιοχή και όλο και περισσότεροι οινοποιούν το μοναδικό ηλιαστό κρασί. Με στόχο να συνδράμουμε και εμείς στην προσπάθεια αυτή της τοπικής κοινωνίας συγκεντρώσαμε αρχειακό υλικό και προχωρήσαμε στην παρούσα έκδοση».

1. Θανάσης Μαρκόπουλος, 5 ποιήματα
3. B. Π. Κ., ενδόδημα και αποικιακά
10. Γιώργος Κεντρωτής, μετάφραση
12. Χρήστος Β. Μασσαλάς, Το καφενείο…
14. Συνέντευξη Μάρω Δούκα
21. Κώστας Θ. Ριζάκης, 2 ποιήματα
22. Γιάννης Υφαντής, μεταφράσεις
24. Γιώργος Κ. Μύαρης, Άτιτλο
26. Συνέντευξη Χρήστος Χωμενίδης
32. Διονύσης Σέρρας, Μαθητεία
33. Αντώνης Δ. Σκιαθάς, 3 ποιήματα
35. Γιώργος Καλιεντζίδης, Σπουδή στις Αόρατες πόλεις του Καλβίνο
36. Γιάννης Σπ. Καραχάλιος, Ξαναδιαβάζοντας την Ορθόκωστα
47. Αφροδίτη Κοΐδου, 2 ποιήματα
48. Αντώνης Ν. Παπαβασιλείου, Για το ερημονήσι
49. Ειρήνη Ιωαννίδου, Η αναρριχώμενη
50. Σίμος και Λένα Οφλίδη, Το παράπονο του Ινδού
55. Κωνσταντίνος Γ. Μπέλτσιος, Αποβάθρα
56. Θανάσης Καλλιανιώτης, Στο Τρίγωνο των Βερμούδων
62. Πόλυ Μπλιάγκα, Το ποίημα
63. Μαρία Δαλαμήτρου, Διακοπές στον Κρόνο
64. Μαρία Κύρου, Τελικός προορισμός
66. Νικόλαος Γραίκος για Αντώνη Κάλφα
71. Τασούλα Τσιλιμένη, 2 ποιήματα
72. Επιστολή Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου
72. Ιωάννης Βούρος, Αχέροντας
73. Επαμεινώνδας Γ. Κωνσταντακόπουλος, Οδησσός 2022 μ.Χ.
74. Περσεφόνη Τζίμα, 2 ποιήματα
76. Φωτεινή Βασιλοπούλου, Η σφαγή των αθώων
77. Θέμης Κωτούλας, Ελεγεία για το είναι μέσα στο μηδέν
83. Μπερμπέρογλου Παράσχος, Βουβή αναμονή
84. Αθηνά Ζωγράφου, 2 ποιήματα
85. Τέτα Μακρή, Κλεψύδρα ή η αναμάγευση
87. Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, Γνώση ενσταλαγμένη με υπομονή
88. Εκδήλωση «ΧΕΡΜΠΕΡΤ ΦΟΝ ΚΑΡΑΓΙΑΝ»
89. Φιλιώ Μπτούρη, Ο κόσμος της λογοτεχνίας με μια ματιά…
92. Νέες κυκλοφορίες των Εκδόσεων Παρέμβαση
94. Τσαλουχίδης Παντελής για Θανάση Μαρκόπουλο
98. Αντιγόνη Σαμίου για Αναστάσιο-Μάριο Μιχαηλίδη
101. Διονύσιος Α. Αναπολιτάνος για Δήμητρα Χριστοπούλου
104. Μάκης Καραγιάννης για Γιώργο Δελιόπουλο
105. Αλεξάνδρα Μπακονίκα για Ειρήνη Ιωαννίδου
108. Πόπη Αρωνιάδα για Φιλία Κανελλοπούλου
109. Μιχάλης Πιτένης για Κώστα Αρκουδέα
111. Οδός βιβλίων
112. Πάροδος περιοδικών

Έργο εξωφύλλου: Ιωάννης Βούρος
Σχεδίαση: Βασιλική Τσιάρτα

Εκπαιδευτικό βιβλίο που στόχο έχει να βοηθήσει τους μαθητές να ασκηθούν στον μαγικό κόσμο της γραφής, μέσα από ευφάνταστες και δημιουργικές δραστηριότητες, στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής. Μέσα από τις 32 ενότητές του παρέχονται ολοκληρωμένα μαθήματα, αποτελώντας παράλληλα πολύτιμο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό, που εξοικειώνουν τα παιδιά με τη συγγραφή, με σπουδαία έργα της παγκόσμιας και ξένης λογοτεχνίας, αλλά και της μουσικής & της ζωγραφικής, ενώ  υπάρχουν και πιο κλασικά θέματα διδασκαλίας που συναπαρτίζουν τη θεματική του. Τα online Powerpoints, που συνοδεύουν πολλές από τις ενότητες, οπτικοποιώντας πολλές από τις ιστορίες και παρέχοντας χρήσιμο συνοδευτικό υλικό, προσελκύουν την προσοχή των παιδιών, μεταδίδοντάς τους με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο τα διάφορα μηνύματα.

***

«Ένα βιβλίο με μαθήματα Δημιουργικής Γραφής για παιδιά Δημοτικού που στόχο έχει να χρησιμεύσει κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και να μυήσει τους μαθητές στον κόσμο της γραφής, δίνοντάς τους κίνητρα και ερεθίσματα για να απελευθερώσουν τη σκέψη τους με τρόπο δημιουργικό και να μάθουν να αποτυπώνουν τη σκέψη τους πάνω στο χαρτί.

Μέσω των μαθημάτων Δημιουργικής Γραφής που παρουσιάζονται στο βιβλίο, τα παιδιά μαθαίνουν να γράφουν σωστά μέσα από μια ευχάριστη διαδικασία, καλλιεργούν την σωστή χρήση της γλώσσας και της έκφρασης, έρχονται σε επαφή με σπουδαία κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας, με μεγάλους Έλληνες & ξένους λογοτέχνες, ενεργοποιούν τις γνώσεις τους στη γραμματική και το συντακτικό, μαθαίνουν να χτίζουν τον λόγο και την έκφρασή τους, συνδυάζοντας τη λογοτεχνία με άλλες μορφές τέχνης».

Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μέρος της συνεισφοράς του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου (ΕΑΧ) σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο HNV Link «Καινοτομία για την Γεωργία υψηλής αξίας για τη φύση» No Agreement 696391. Στο πλαίσιο του προγράμματος έγινε μια προσπάθεια διερεύνησης της εξέλιξης ενός ορεινού γεωργικού συστήματος. Αυτό το σύστημα παράλληλα με την παραγωγή τροφίμων, συμβάλλει στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας, στην προστασία των εδαφών από τη διάβρωση και στην παραμονή του πληθυσμού στην περιοχή, δηλαδή στην διατήρηση ενός αγροοικοσυστήματος, που παρέχει πολλαπλές υπηρεσίες σε τόπους Υψηλής Φυσικής Αξίας. Το ίδιο σύστημα εστιάζει σε καινοτομίες βιώσιμες τόσο για τη φύση, όσο και για τον άνθρωπο. Οι καινοτομίες αυτές, μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών γεωπληροφορικής, υποστηρίζουν σύγχρονα γεωργικά και κτηνοτροφικά παραγωγικά συστήματα, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την «κοινωνικο-οικονομική βιωσιμότητα» και την «περιβαλλοντική αποτελεσματικότητά» τους. Στη διάγνωση αυτή δίνεται η ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις μεταβολές στην ισχύ αλλά και τις σχέσεις μεταξύ των δυνάμεων που επιδρούν σε ένα αγροοικοσύστημα και το διαμορφώνουν. Η όλη προσέγγιση ενσωματώνει την έννοια του τόπου (εδαφική περιοχή). Ως τόπος νοείται το σύνολο των χαρακτηριστικών που συγκεντρώνει ένα μέρος, όχι μόνο το έδαφός του δηλαδή, αλλά και η έννοια της κληρονομιάς και της κοινής καταγωγής, η διατήρηση δεσμών συναισθηματικών, οικογενειακών ή/και οικονομικών, οι οποίες διευρύνουν τον κύκλο των δρώντων που διεκδικούν λόγο στην αναπτυξιακή διαδικασία του τόπου τους. Στους πόρους αυτών των τόπων ενσωματώνονται και τα άτομα της διασποράς ενίοτε διαχειριστές εκμεταλλεύσεων, αλλά πάντα ιδιοκτήτες γης και ο ρόλος τους στις αποφάσεις για την βιώσιμη αξιοποίηση των Υψηλής Φυσικής Αξίας περιοχών. Επιπλέον, παρουσιάζεται η ολοένα αυξανόμενη επιρροή των μέτρων πολιτικής που εμπλέκονται στην εξέλιξη του αγροοικοσυστήματος και του αγροτικού χώρου ή όπως προσφυώς αναφέρεται στο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, στην «ύπαιθρο». Το περιεχόμενο του βιβλίου αναδεικνύει τη σημασία που έχει η τοπική μορφή συντονισμού των εμπλεκόμενων δρώντων για την κάλυψη της διαχείρισης των κοινών και την υποστήριξη καινοτομικών πρωτοβουλιών σε ένα σύστημα λήψης αποφάσεων.

Η συνεισφορά του ΕΑΧ στο έργο αυτό αφορά κυρίως την πρόταση για την εφαρμογή μιας πολυδιάστατης μεθοδολογίας εδαφικής διάγνωσης στην εκτεταμένη ορεινή περιοχή της Θεσσαλικής Πίνδου. Της παρουσίασης της πρότασης αυτής προηγείται η συνοπτική αναφορά στους στόχους του HNV-Link και στο έργο του ΕΑΧ.

Βιβλίο με κοινό παρονομαστή των μερών του την ποίηση του Κώστα Θ. Ριζάκη, αποτελούμενο από μία ποιητική συλλογή του ίδιου αλλά και μια ανάλυση περί της ποιητικής του τέχνης από τον επίσης λογοτέχνη Σταύρο Σταμπόγλη. Ο Σταύρος Σταμπόγλης με τον τίτλο «Προσπαθώντας τον θερισμό» δίνει τη δική του οπτική περί του πώς επιτυγχάνει την ανανέωση στην ποίηση ο Κ. Θ. Ριζάκης, με αφορμή τον σχολιασμό πρότερης ποιητικής του συλλογής, «Η τριμερής σοδειά» (2020). Το δεύτερο μέρος αποτελούν τα δώδεκα ανέκδοτα ποιήματα, ενδεικτικά της ιδιαίτερης και χαρακτηριστικής γραφής του Κ. Θ. Ριζάκη, υπό τον τίτλο «Πυξίδα ουρανομήκης». Υποστηρικτικά στην όλη παρουσίαση λειτουργεί το Επίμετρο με τη μορφή μίας συνέντευξης στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου που μαρτυρά, μέσα από τα δικά του λεγόμενα, το πώς διατείνεται περί των λογοτεχνικών πραγμάτων.

Μυθιστόρημα που περιγράφει εκ παραλλήλου τις ιστορίες τριών εφήβων, μέσα από τις οποίες και την τραγικότητά τους διαφαίνονται οι προβληματισμοί, οι αγωνίες τους, οι σχέσεις με τους γονείς τους. Ιστορίες που πέρα από τη νεανικότητα, που αντικατοπτρίζει και το νεαρό της ηλικίας του συγγραφέα, αποσκοπούν στο να εγείρουν και την ανθρωπιά, πυλώνα ανάπτυξής τους. Με φόντο τη δραματική εμπειρία του κορωνοϊού εξελίσσεται η περιπέτεια του κάθε ήρωα, ο οποίος αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική κοινωνική τάξη, που φαίνεται να ψάχνει τη δική του ευτυχία, με ερώτημα αν καταφέρνει να την κατακτήσει.

***

«Τρεις κόσμοι. Παιδιά που δεν θα μάθουμε ποτέ την ιστορία τους, άνθρωποι που δεν γνωρίζουμε τον σταυρό που κουβαλάνε. Μπορεί να μένουν δίπλα μας, να ζουν ανάμεσά μας, αλλά το άγχος της καθημερινότητας δεν μας αφήνει να τους δούμε. Δεν μπορούμε να διακρίνουμε τίποτα έξω από τα προβλήματά μας και αφήνουμε την αδικία να κυριεύει τον κόσμο, χωρίς να ζούμε με ευγνωμοσύνη. Άραγε, το τέλος αυτής της ιστορίας των τριών αγοριών, που είναι τόσο διαφορετικοί, αλλά κατά βάθος τόσο ίδιοι μεταξύ τους, θα δώσει ένα μήνυμα αισιοδοξίας; Τι θα βγει μέσα από τους κοινούς αγώνες τους και τις συμφορές που τους βρήκαν; Υπάρχει ελπίδα οι άνθρωποι να γίνουν καλύτεροι;»

Δίγλωσση ποιητική συλλογή, με τα ποιήματα να απαντώνται μεταφρασμένα και στα γαλλικά, που αποτελεί την παρακαταθήκη της συγγραφέως περί έρωτος. Στίχοι γεμάτοι συναίσθημα, έμμετροι τις περισσότερες φορές,  αποτυπώνουν, την καλή αλλά και την πιο επίπονη πλευρά του έρωτα, μέσα από διάφορες παραμέτρους. Ο πόθος, το ανεκπλήρωτο του έρωτα, η ελπίδα εναλλάσσονται, δημιουργώντας την ανάλογη ατμόσφαιρα, μέσα από την ανάγνωση των προσεγμένων στίχων.

*Έργο εξωφύλλου: Κατερίνα Βήχου

***

«Δεν είναι εύκολο να περιγράψεις τα συναισθήματά σου. Μοιάζεις με τον απελπισμένο χρυσοθήρα που χώνει τα δάχτυλα βαθιά στο λασπωμένο χώμα, για ένα ψήγμα χρυσού, μια ανεπαίσθητη ελπίδα ανταμοιβής της ματαιοδοξίας του. Σαν τον ορειβάτη που ατενίζει την δύσβατη κορυφή και ελπίζει ότι θα φτάσει, ακόμα κι αν το τίμημα θα είναι η ίδια του η ζωή. Γεννιόμαστε και πεθαίνουμε με άγνοια κινδύνου. Μια σπίθα η ζωή που φουντώνει και σβήνει στις αλλεπάλληλες ερωτικές μας αναζητήσεις. Κι όμως, επιμένουμε. Να ζήσουμε έναν μεγάλο έρωτα. Να ερωτευθούμε. Να μας ερωτευθούν.

Μια διαρκής σύγκρουση με το άγνωστο και το αναπάντεχο χτίζει το είναι μας και στρέφει την πυξίδα μας σε άγνωστα μονοπάτια.

Σε όσους περπάτησαν σ’ αυτά τα ερωτικά περάσματα, σ’ αυτούς που ανακάλυψαν με πόνο αλλά και χαρά την μοναξιά μέσα από την σαγήνη, σε όλους όσους τόλμησαν να ζήσουν ακόμα μια ερωτική περιπέτεια σαν να ήταν η τελευταία και σ΄αυτούς που γνώρισαν τον εαυτό τους μέσα από αυτό το ταξίδι, είναι αφιερωμένο αυτό το βιβλίο».

Μυθιστόρημα που κινείται χρονικά ανάμεσα στο σήμερα και την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Ο πρωταγωνιστής, Νίκος Φρανζής, θέλοντας να κάνει μια νέα αρχή, μετακομίζει σε άλλη πόλη και ξεκινά να δουλεύει ως κηπουρός. Μία τυχαία ανακάλυψη στην αποθήκη του αρχοντικού θα ανατρέψει τα έως τότε δεδομένα. Πόσο θα επηρεάσει τη δική του ζωή και των ενοίκων; Παράλληλα, το αμαρτωλό παρελθόν της προηγούμενης γενιάς, κατά τα αμφιλεγόμενα χρόνια της γερμανικής κατοχής, εξακολουθεί να αποτελεί ένα αγκάθι για την καθημερινότητα των ηρώων, υπενθυμίζοντας πως τίποτα δε μένει ανεπηρέαστο στο απυρόβλητο του χρόνου.

*Έργο εξωφύλλου: Κώστας Ντιός

***

«Ο Νίκος Φρανζής αναλαμβάνει κηπουρός σε ένα αρχοντικό στο οποίο ζουν μόνες τέσσερις γυναίκες. Οι δύο είναι αδελφές και ιδιοκτήτριες, ανύπανδρες, μία είναι η μαγείρισσα και η τέταρτη, η νεότερη, η οικονόμος. Μετά από λίγο καιρό αρχίζει και ανακαλύπτει άγνωστα πράγματα για τους ενοίκους του σπιτιού. Ένα υπόγειο κάτω από την αποθήκη, ένα τούνελ που οδηγεί από το εσωτερικό του σπιτιού στον εξωτερικό χώρο και ένα κρυφό δωμάτιο. Αργότερα, μέσα σε ένα βιβλίο βρίσκει ένα σημείωμα που τον οδηγεί σε ένα σημείο στο υπόγειο του σπιτιού όπου βρίσκεται η κάβα. Από κει και πέρα μια σειρά γεγονότων και ευρημάτων  τον οδηγούν στην ανακάλυψη της ιστορίας των ιδιοκτητών και στον ρόλο της οικονόμου, η οποία είναι κόρη του…

Ένα μυθιστόρημα που η σειρά των ανακαλύψεων και των γεγονότων φτάνουν από την Κατοχή έως σήμερα».

Συλλογική έκδοση που πραγματοποιήθηκε έπειτα από κάλεσμα των Εκδόσεων Παρέμβαση σε συγγραφείς και φωτογράφους με θέμα τον Χρόνο που περνά και χάνεται… Οι διακόσιες σαράντα συμμετοχές που περικλείονται αφορούν ποιήματα, διηγήματα και φωτογραφίες, παρουσιάζοντας την ξεχωριστή ματιά καθενός από τους δημιουργούς αναφορικά  με την επίδραση του χρόνου και τα σημάδια που αφήνει στις ζωές μας.

Το έργο εξωφύλλου είναι του Τάκη Χάτσιου.

Nουβέλα με προδιαγραφές θεατρικού έργου που θέτει στο μικροσκόπιο ζητήματα ψυχογραφικά, με αφόρμηση ένα επίκαιρο κοινωνικό φαινόμενο, μια γυναικοκτονία.  Έχοντας κάτι από αρχαία τραγωδία στο ξετύλιγμα των σκηνών, παρατηρούμε τα ετερόκλητα στοιχεία των πρωταγωνιστών του ερωτικού τριγώνου να αναδεικνύονται, μπλέκοντας παράλληλα μνήμες, ευσεβείς πόθους, διλήμματα, ώστε όλα αυτά να καταλήξουν σε μία ενδιαφέρουσα αρμονική συνύπαρξη, μια «αντίστιξη».

***

«Κι εγώ στεκόμουν στα βράχια σαν τον γλάρο που δεν βρίσκει τροφή, αλλά συνεχίζει να αγναντεύει το νερό, με την ελπίδα ότι θα ξεπλύνει τις σκέψεις της αμαρτίας.

     – Είναι αμαρτία η πείνα;

     – Η πείνα και η προσευχή για ήρεμη ζωή, ναι».

Φυλακή, χώμα, κρεμάλα, το σκηνικό  της προσαρμοσμένης στα σύγχρονα ήθη «θεατρικήςνουβέλας», που προτείνει μια παραλλαγή αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας.

Με πρόσχημα την εξιστόρηση ενός εγκλήματος πάθους, ξεδιπλώνονται τα αγωνιώδη υπαρξιακά ερωτήματα τριών ηρώων. Το ερωτικό τρίγωνο συνθέτουν οι πλατωνικοί εραστές, Γλυκερία και Αλβέρτος, διάσημοι συγγραφείς, που εισάγονται στην «πάροδο» της «σκηνής» νεκροί, και ο φυλακισμένος σύζυγος Ευθύμιος, ο οποίος σκότωσε τη σύζυγό του για εκδίκηση.  Το συγγραφικό ζεύγος είναι εντεταλμένο να ολοκληρώσειτο κύκνειο άσμα του με τίτλο «ΑΝΤΙΣΤΙΞΗ», που συνοψίζεται σε ένα αλληγορικό «μουσικό κοντραπούντο»: αντανακλά τη συνύπαρξη πολλών διαστάσεων – «μελωδιών», μια εναρμόνιση των αφηγήσεωντης διαφορετικής προέλευσης και της ζωής, που διένυσε ο καθένας, σε αντιπαραβολή με αυτήν που θα ήλπιζε να είχε ζήσει.  Η βουτιά στοπαρελθόν, στους προγόνους και την παιδική τους ηλικία,γίνεται για αμφότερους αφορμή σύμπλευσης στα πολύπαθα μονοπάτια της αυτογνωσίας. Σημείο άφιξης και λύσεως της τραγωδίας ορίζεται η λύτρωση από τις αμφιβολίες μέσα από το συνταίριασμα των βιωμάτων τους και τοπέρασμα στην αντίπερα όχθη της γαλήνης.Το φιλόδοξο, πρωτότυπο σύγγραμμά τους, είναι ένα ψηφιδωτό από μνήμες, ευσεβείς πόθους, διλήμματα και αυτοαναφορικές αναλύσεις.

Η «ΑΝΤΙΣΤΙΞΗ»αποδίδειτην ευθυγράμμιση των εσωτερικών φωνών χαρακτήρων, που μοιράζονται την ίδια μοίρα: από τις στάχτες τους αναρριχώνται στην αναγέννηση, με κοινή πυξίδα την αντίληψη της αγάπης τους για τη ζωή.

«Στέκουμε αγέρωχες μούμιες βαθιά κάτω στο χώμα αντί πάνω στη γη, εμείς, λαλίστατοι συζητητές στην αγορά των νεκρών».

Βιβλίο αυτοβελτίωσης που σκοπό έχει να μας βοηθήσει να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας. Ο φόβος, ένα από τα πιο δυσάρεστα ανθρώπινα συναισθήματα, τίθεται σε άλλη βάση μέσα από τις σελίδες του, ώστε να συμφιλιωθούμε μαζί του και να τον ξεπεράσουμε.

***

«Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Υπήρχε, υπάρχει και σίγουρα θα συνεχίσει να υπάρχει σε κάθε εποχή. Όσο τον ελέγχουμε, τόσο το επίπεδο ζωής μας καλυτερεύει σε όλα τα επίπεδα. Το βιβλίο αυτό είναι μια απόπειρα να προσεγγίσουμε τα βάθη του μέσα κόσμου μας, να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους…»

Διηγήσεις με λαογραφικό υπόβαθρο εν είδει παραμυθιού. Η συγγραφέας κάνει μία αναδρομή στην παιδική της ηλικία, φέρνοντας έτσι και στη μνήμη των παλαιοτέρων θύμησες του παρελθόντος, ενώ ανοίγει έναν διαφορετικό και ιδιαίτερο κόσμο στους νεότερους, με ορόσημο δύο «ψεύτικα» γατάκια.

***

«Σε μια επαρχιακή πόλη και σε μεταβατική εποχή, ένα μικρό κορίτσι, ζει μοναδικές εμπειρίες στο σπίτι της γιαγιάς της. Πολλά χρόνια αργότερα, τα γεγονότα έρχονται στη μνήμη της και γίνονται μία διήγηση σαν παραμύθι…»

1. Σταῦρος Ζαφειρίου, Τὸ Ἄλογο τοῦ Τορίνο
3. B. Π. Κ., ενδόδημα και αποικιακά
8. Π. Β. Πάσχος, Ἀγνάντεμα σ’ ἑλληνορθόδοξη θάλασσα
10. Μάκης Καραγιάννης, Σπαράγματα
12. Κώστας Θ. Ριζάκης, ΔΙΤΤΩΣ ΔΕΕΣΑΙ ΩΣ ΔΥΤΗΣ
13. Αθανάσιος Καλλιανιώτης, Στη θάλασσα των Σαργασσών
19. Μαρίκα Συμεωνίδου, μετάφραση
21. Γιώργος Σιώμος, Τον βρήκε η ποίηση
24. Σταύρος Μίχας, 2 ποιήματα
25. Δήμητρα Γκατζηγιάννη-Αναστασίου, διήγημα
27. Γιώργος-Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης, Μεσημεριανός Περίπατος
28. Παναγιώτης Καποδίστριας, ποιήματα
30. Δημήτρης Τσινικόπουλος, Ποιός να ξέρει, αν…
32. Μάρθα Ζιώγου, Γράμμα στον απόγονο
33. Συνέντευξη με τη Σόνια Θεοδωρίδου
36. Γεωργία Δεμπερδεμίδου, 2 ποιήματα
37. Ιωάννης Πανούσης, Αθώος κι αναλώσιμος;
38. Θέμης Κωτούλας, Εις το όνομα της μητρός
43. Βασίλης Μαρκόπουλος, Στα λασποπρασόφυλλα
45. Νίκος Μυλόπουλος, 4 ποιήματα
47. Τραϊανός Μάνος, μετάφραση
48. Ευριπίδης Κλεόπας, Σχετικά με μια επιστολή του Γεώργιου Δροσίνη
50. Μαρία Κύρου, – Μη αποδεκτό –
52. Ο Πανελλήνιος Εφηβικός Λογοτεχνικός Διαγωνισμός της Παρέμβασης και το βιβλίο «Αποστάγματα γραφής»
55. Αφιέρωμα για τα τραίνα και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς
55. Γιώργος Παυλόπουλος, Το φυλάκιο
56. Ηλίας Κεφάλας, Φωνές
57. Αντώνης Κάλφας, Σιδηροδρομικός σταθμός Κατερίνης
58. Αφροδίτη Κοΐδου, Ανάμεσα
59. Σίμος Οφλίδης, Μικρά καθυστέρησις
61. Δότα Σαρβάνη, Σιδηροδρομικός σταθμός Φλώρινας
65. Χριστίνα Καραντώνη, Της φωτιάς
66. Γιάννης Καισαρίδης, Τραί-έ-να, χρόνου προειδοποιήσεις και απειλές
70. Θοδωρής Σαρηγκιόλης, Το τρένο στην Έδεσσα 1894 – 1912
73. Χρήστος Χαρτοματσίδης, Bellorusskij Vokzal – Σταθμός Λευκορωσίας
76. Γιάννης Τσιτσίμης, Η γυναίκα για ένα τραίνο που δεν έρχεται ποτέ
79. Άννας Κουστινούδη, απόδοση
80. Παναγιώτης Δημόπουλος, Τρανσαλπίνα | αργότερα
83. Αντώνης Ν. Παπαβασιλείου, Ράγες ονείρων
85. Αναστασία Γκίτση, Hauptbahnhof Nürnberg
86. Παρασκίβα Ζώγου, μετάφραση
87. Ιωάννα Λαδοπούλου-Παπαδοπούλου, Η μοναξιά των τρένων
88. Ελένη Κοφτερού
89. B. Π. Kαραγιάννης, Tαξείδια στις ράγες με τα πόδια
93. Μίμα Ε. Δουγαλή, Παπά-Γιάννης (Βατάλης)
95. Φιλιώ Μπτούρη, Ο κόσμος της λογοτεχνίας με μια ματιά…
97. Νέες κυκλοφορίες των Εκδόσεων Παρέμβαση
99. Η κάθοδος των Βορείων…
100. Δήμητρα Χριστοπούλου για Θ. Τάση
103. Χρήστος Β. Μασσαλάς για Χαράλαμπο Μ. Μουτσόπουλου
104. Μόνα Σαββίδου-Θεοδούλου για Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου
108. Αντώνης Κάλφας για Β.Π. Καραγιάννη
108. Ολυμπία Τσικαρδάνη για Γιώργο Δελιόπουλο
112. Οδός βιβλίων
112. Η τρυφερά δισέλιδος των Γρεβενών

Έργο εξωφύλλου & εσωτερικού: Kώστας Ντιός

Περιλαμβάνει όλες τις συμμετοχές του Πανελλήνιου Εφηβικού Λογοτεχνικού Διαγωνισμού που διοργανώθηκε από το Λογοτεχνικό Περιοδικό Παρέμβαση και τις Εκδόσεις Παρέμβαση. Ο διαγωνισμός διήρκησε από τον Οκτώβρη μέχρι τον Δεκέμβρη του 2022. Συμμετείχαν συνολικά 340 μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, ενώ διακρίθηκαν 12 κείμενα. Όλα τα κείμενα των παιδιών που συμμετείχαν συμπεριλαμβάνονται στην έκδοση. Το έργο εξωφύλλου είναι της Χριστίνας Καραντώνη.

Οι μαθητές που διακρίθηκαν:

Γυμνάσιο Πεζά

1^o Βραβείο   Γαρίνη Λυδία – Το καμένο τριαντάφυλλο
2^o Βραβείο   Ράικου Σοφία – Η πυξίδα της καρδιάς
3^o Βραβείο   Γαβρήλου Αδριανή – Το παιδί των Χριστουγέννων

Γυμνάσιο Ποιήματα

1^o Βραβείο   Μπούκης Χρήστος – Εμπειρία στη θάλασσα
2^o Βραβείο   Τόμπρου Εμμανουέλα-Αλεξία – Δεν είμαι πια παιδί
3^o Βραβείο   Κοτρόζου Σοφία – Το σπίτι μου, το πατρικό μου

Λύκειο Πεζά

1^o Βραβείο   Ντάγκας Νικόλας – Το Χαλί
2^o Βραβείο   Καραγιάννη Βασιλική-Μελιτίνη – Τικ τοκ
3^o Βραβείο   Αλεξόπουλος Παναγιώτης – Οι αναβάτες του ονείρου

Λύκειο Ποιήματα

1^o Βραβείο   Κυριαζοπούλου Χαρίκλεια – Οκτώ του μήνα
2^o Βραβείο   Ντακομίτη Ειρήνη – Ύπαρξη
3^o Βραβείο   Σταματάκος Παναγιώτης – Αρνούμαι

Η επιτροπή αξιολόγησης ήταν οι: Β. Π. Καραγιάννης, Άννα Κουστινούδη, Γιώργος Δελιόπουλος, Μάριος Μώρος.

Η δέκατη ποιητική συλλογή του Αντώνη Κάλφα «Κρύπτες στον παράδεισο» (εκδόσεις Παρέμβαση 2023) επαναφέρει στο προσκήνιο θέματα γνωστά και από τα προηγούμενα βιβλία του: ελεγειακή διάθεση, ανολοκλήρωτοι έρωτες, δυσανεξία εξαιτίας της πολυκατοικιοποιημένης ζωής αλλά και παραμυθία που δύνανται να προσφέρουν ο βορειοελλαδίτικος τόπος με τις φωτογραφικές του αποτυπώσεις, η ανάγκη για μια καινούρια νοηματοδότηση της ζωής, η πίστη στις δυνατότητες του σώματος. Ο πυκνός ποιητικός λόγος απαιτεί από τον αναγνώστη την άγρυπνη συμμετοχή του αφού ο αλληγορικός λόγος, οι αναπάντεχες μεταφορές και η ελλειπτικότητα ενισχύουν την αφαίρεση. Ταυτόχρονα, το σώμα του ποιήματος συνομιλεί τόσο με την νεοελληνική παράδοση (Ανδρέας Εμπειρίκος, Ρώμος Φιλύρας, Μάρκος Μέσκος, Παντελής Μπουκάλας) όσο και με την ευρωπαϊκή ελεγειακή ματιά (Άννα Αχμάτοβα, Πέτερ Χάντκε). Με τα λόγια του ποιητή: «Ποιους συναντά η ποίηση/ κανένας δεν ξέρει κι ούτε εξάλλου/ έμαθες ποτέ τις κρύπτες του παραδείσου—/εκείνο δηλαδή το κομμάτι ζωής/ που κείτεται ανάμεσα στα χαλάσματα/ χορτασμένο ευτυχία».

Ποιητική συλλογή που, όπως μας προδιαθέτει κι ο τίτλος της, διακατέχεται από το στοιχείο του έρωτα. Μέσα από ολιγόστιχα ποιήματα σε λυρικό τόνο ο ποιητής δίνει διέξοδο στον πλούσιο συναισθηματικό του οίστρο, έχοντας ως κοινή συνισταμένη τον έρωτα και τη δύναμή του στις ανθρώπινες σχέσεις.

***
Πανσέληνος έρωτας

Σε τόσους γαλαξίες πρόστρεξα,
ποιο αστέρι σου οφείλω ακόμα;
Κλέβω την άνοιξη κατ’ έτος,
ποιο λουλούδι σου χρωστώ;
Έχω αφήσει άφωνα τα πουλιά,
ποιο τραγούδι τους δεν σου είπα;
Έχω απόθεμα απ’ τον ήλιο ακτίνες,
τις μέρες συννεφιάς σου τις χαρίζω.
Όλες τις νύχτες διαλέγω όνειρα,
για να έχεις δικό σου κόσμο
κι απ’ τους πανσέληνους έρωτες,
κράτησα το μεδούλι και σε πότισα.
Τι σου οφείλω ακόμα;

Έκδοση που απαρτίζεται από διηγήματα και ποιήματα, μέσω των οποίων ο συγγραφέας δίνει μία διαφορετική διάσταση στην έννοια της ομορφιάς. Συναισθήματα ζοφερά, όπως αυτά της μοναξιάς, της εγκατάλειψης, της ερημιάς φαίνεται να κατακλύζουν τις γραμμές του βιβλίου, μιας και η πρόσφατη εμπειρία του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας αποτελεί μία από τις πηγές έμπνευσης. Το χωριό είναι κατά βάση το σκηνικό δράσης, ενώ το υποβλητικό υπόβαθρο μέσα από το οποίο περιγράφεται αποτελεί ίσως έναν τρόπο που τονίζει την ομορφιά του και μας θυμίζει το ζωηρό παρελθόν του.

***
Καταχνιά, ομίχλη κι ένα στρώμα παχιάς υγρασίας σέρνεται, σαν αρρώστια έτοιμη να μολύνει τα πάντα. Μονάχα ο τρούλος της εκκλησίας διακρίνεται, το καμπαναριό κι ο τελευταίος όροφος μιας πολυκατοικίας μακριά στον ορίζοντα. Επίσης, οι κορφές δυο πεύκων δεξιά κι αριστερά του τρούλου, καθώς κι ένα ελικόπτερο σταματημένο ψηλά, όπως σε φωτογραφία. Κάθε μέρα που περνάει όλο και θολώνει το τοπίο, πληθαίνουν οι μολυσμένοι από παλιά κατάρα ή από λέπρα, χολέρα, τύφο και πανούκλα.

Το κέλυφος της πλήξης
είναι από κέρατο κατσίκας.
Της πλήξης από
αναγκαστικό εγκλεισμό,
από κέρατα ταράνδου.

Ποιητική συλλογή που απαρτίζεται από σαράντα ποιήματα, γραμμένα κατά βάση σε μικρή φόρμα και κατά ένα χρονικό εύρος που αφορά τριάντα περίπου χρόνια. Μέσα από τους στίχους της αποπνέεται Ελλάδα, όπως δηλώνεται και από τον τίτλο με την αναφορά σε ένα χαρακτηριστικό νησί του Αιγαίου, ενώ γίνονται αναφορές και σε στοιχεία της γερμανικής κουλτούρας, χώρα από την οποία έχει δεχτεί επιρροές ο συγγραφέας. Παράλληλα, προβάλλονται και υπαρξιακά θέματα σε ένα συνονθύλευμα ποικιλίας θεμάτων.

***

Κει πάνω στον Βορρά

Κει πάνω στον Βορρά να σεργιανίσω θέλω,
ν’ αγναντέψω τα σύννεφα τα σκυθρωπά
κι εκείνων των πουλιών του πελάγους των σβέλτων,
το πέταγμα το λυρικό.

Να βαδίσω θέλω σε γεφύρια και λιβάδια,
σε μονοπάτια ατέρμονα, πλατιά,
να δω θέλω τις πέτρες, τα χαλίκια και τη λάσπη,
το χώμα και τον πάγο του Βορρά.
Να δω θέλω τους φάρους, τα κανάλια,
τα κόκκινα τα σπίτια των ψαράδων,
τις καμινάδες και τα τζάκια τα περίτεχνα,
τα βορινά χοχλάδια τα παλιά.
Να δω θέλω τους μύλους του ανέμου,
τα ξύλινα τα χέρια να γυρίζουν,
το χόρτο να γελά και να χορεύει,
να τρίζουν τα δοκάρια, οι καλαμιές.
Και πίσω στο Νότο σαν γυρίσω,
αφήνοντας τα βορινά αυτά τα μέρη,
να πω γεμάτος αχαλίνωτη χαρά:
«Χορτάσανε τα μάτια μου
κι αυτό εδώ το θαύμα!»

Ποιητική συλλογή, που μέσα από τη λυρική γραφή της συγγραφέως, φανερώνει την ευεργετική διάσταση της ποίησης για τον άνθρωπο, μπροστά σε κάθε δυσκολία ή προβληματισμό του. Πηγή έμπνευσης η φύση και η δισδιάστατη λειτουργία της, μπλέκοντας αντίθετα στοιχεία, κάτι που φαίνεται και μέσα από τον τίτλο που παντρεύει το πικρό με το γλυκό.

***

Και παρασύρεσαι στη φλόγα της γραφής.

Η μυρωδιά του γιασεμιού κι ένα κομμάτι ουρανού,
ένα κοχύλι στη στεριά, τα ξέπλεκα μαλλιά της μοναξιάς
κι η αγάπη που κεντάει τ’ όνομά σου, σε ρίχνουν στα βαθιά.

Πλάθεις εικόνες μέσα σου, τα μυστικά σμίγουν σαν κρύσταλλοι,
οι πικροδάφνες σε οδηγούν σε δάσος βίου απέραντου,
αγαπημένες συλλαβές σού ψιθυρίζουν όταν βρέχει
και μέσα σου φιλοξενείς ψυχές που κόβουν μαργαρίτες.

Μα πιο πολύ γνωρίζεις τι θυμάσαι,
τι δεν πρόλαβες να δεις, τι ονειρεύτηκες.
Μέσα σου πάντα κλαίει ένα άγρυπνο φεγγάρι
και δεν μπορείς παρά να φτιάξεις ένα σπίτι από λέξεις
για να σωθεί το φεγγαρόφωτο.

Τώρα,
κρατάς τη γενναιοδωρία που φύλαξες
εκεί που η ζωή δεν είναι υποψία.
Το μόνο που ζητάς
είναι οι λέξεις σου πριν λυτρωθούν,
ν’ αντιφεγγίζουν ένα όνειρο αθωότητας
στο υφαντό του χρόνου.

Τρισυπόστατο βιβλίο, που το περιεχόμενό του απαρτίζουν ποιήματα, διηγήματα και παραμύθια. Κοινός νοηματικός τόπος η μετάβαση σ’ έναν κόσμο ονειρικό, μακριά από την πεζή πραγματικότητα, με σκοπό να συμπαρασύρει το αναγνωστικό κοινό στο όμορφο ταξίδι που έχει σχεδιάσει ο συγγραφέας.

***

Η μηχανή του χρόνου

Φάσμα εικόνας
αποτυπωμένο
στη σκουριασμένη μηχανή του χρόνου.
Χρόνος που αντέχει ακόμη.
Τόσο μικρός που μοιάζει αιώνας.
Σαν στάλα ζωής
που άνεμος την παρέσυρε πέρα μακριά.
Ψέμα
που έμαθε να ζει αληθινό
μέσα στη ροή του χάους,
σαν σκιά που μας γυρίζει την πλάτη της,
κρατώντας καλά το μυστικό της.
Ανάσα και σκέψη…
μάρτυρες αιώνιοι στο όνειρο που ζούμε.
Ένα ταξίδι στο άγνωστο
με πυξίδα εμάς και σημείο αναφοράς την ύπαρξή μας…

Επιστημονική μελέτη που εντάσσεται στον κλάδο “Φιλοσοφία της Λογικής”. Ειδικότερα, η μελέτη επικεντρώνεται στο θέμα της υπαρκτικής ποσόδειξης και στην έκφραση οντολογικών ισχυρισμών. Διερευνά το ζήτημα εάν η “οντολογική ουδετερότητα” χαρακτηρίζει τη χρήση του υπαρκτικού ποσοδείκτη σε ορισμένα λογικά συστήματα, περιγράφει τη σύγχρονη συζήτηση και τους τρόπους που ένα τέτοιο ζήτημα μπορεί να αντιμετωπιστεί.

***

«Η Φιλοσοφία της Λογικής διερευνά τη φύση και το γνωσιολογικό status της Λογικής. Θέτει διαφορετικά ερωτήματα από την Ιστορία της Λογικής και διακρίνεται σαφώς από αυτή. Η Φιλοσοφία της Λογικής μελετά τα τυπικά χαρακτηριστικά και τις διαφορές των λογικών συστημάτων, διασαφηνίζει την έννοια της “λογικότητας”, διερευνά τη σχέση της Λογικής με τις άλλες επιστήμες καθώς και με τη φιλοσοφία. Διερευνά επιπλέον τη διασύνδεση της Λογικής με οντολογικά και γνωσιολογικά ζητήματα της αναλυτικής Φιλοσοφίας».

Ειδικά αφιερώματα:
-Συνέντευξη με τον Παντελή Μπουκάλα
-Λογοτεχνικά περιοδικά που αντέχουν στον χρόνο: τέσσερις εκδότες μιλούν στην «Π»
Τα περιεχόμενα του τεύχους είναι τα εξής:
1. Παντελής Μπουκάλας, Ξυράφι
2. Αλεξάνδρα Μπακονίκα, 3 ποιήματα
3. Β.Π.Κ., ενδόδημα και αποικιακά
9. Χριστίνα Καραντώνη, Ευδήλου του Έλληνος
10. Αντώνης Κάλφας, Λυρικά αιφνίδια
13. Δημήτρης Κόκορης, Σφυρίδης ποδοσφαιρικός
18. Martialis, Δύο Επιγράμματα, μτφρ. Γιῶργος Κεντρωτής
19. Μάκης Καραγιάννης, Χέρμαν Μέλβιλ – Κόρμακ Μάκαρθυ Δυο κορυφαίες στιγμές της αμερικάνικης πεζογραφίας
22. Παντελής Μπουκάλας, Συνομιλία με την Δήμητρα Καραγιάννη
28. Κώστας Θ. Ριζάκης, η διαδικασία, 3
29. Σωτήρης Σαράκης, Αυτός και ο σκύλος του
30. Πάνος Σταθόγιαννης, Πνύκα
31. Διαμαντής Αξιώτης, Τής Νύχτας καί τού Ερέβους
32. Όλγα Κοτζαμανίδου, Φως
33. Λογοτεχνικά περιοδικά που αντέχουν στο χρόνο: τέσσερις εκδότες μιλούν στην «Π»: Βασίλης Τσιαμπούσης Ι Γιώργος Κορδομενίδης Ι Γιώργος Θεοχάρης Ι Δημήτρης Κονιδάρης
42. Ελένη Σιγαλού, 2 ποιήματα
43. Χρήστος Παπαδόπουλος, 3 ποιήματα
44. Γ. Πανούσης, Φθινοπωρινά 2022
45. Βασίλης Κλείτσας, 2 ποιήματα
46. Σίμος Οφλίδης – Λένα Καλαϊτζή-Οφλίδη, «Νεροκουβαλητής» αψύχων σωμάτων παρακατιανός
51. Αθανάσιος Καλλιανιώτης, Γλυκά ρεσάλτα στην Οκρίκα: ναυτικές περιπέτειες
56. Θεόδωρος Σαριγκιώλης, 4 ποιήματα
57. Κλεονίκη Δρούγκα, 2 ποιήματα
58. Λαμπούση Χριστίνα, 2 ποιήματα
60. «Αναγνώσεις» στο έργο της Ιωάννας Φλώρου
62. Δότα Σαρβάνη, Μίμης Σουλιώτης
64. Λίνα Φυτιλή, Σώμα
65. Αλέξανδρος Αραμπατζής, Αίφνης
67. Δημήτρης Παπακωνσταντίνου, Παράξενοι καιροί
69. Δήμητρα Ν. Παπανικολάου, Γυμνός έρωτας
70. Βάλια Γκέντσου, εκ των υστέρων
71. Αντώνης Παπαβασιλείου, Περί Σημειωματάριων γενικώς και ειδικώς
73. Ελένη Κοφτερού, 2 ποιήματα
74. Μαρία – Δέσποινα Ράμμου, Ο δύτης
77. Γιάννης Βούρος, 3 ποιήματα
78. Παναγιώτης Δημόπουλος, παρτιτούρα | Δήμητρα Γκατζηγιάννη-Αναστασίου, Το «Καλό δωμάτιο» της γιαγιάς
79. Φιλιώ Μπτούρη, Ο κόσμος της λογοτεχνίας με μια ματιά…
82. Νέες κυκλοφορίες των Εκδόσεων Παρέμβαση
85. Ελένη Αλεξίου για Λ. Α. Ναρ
89. Δήμητρα Καραγιάννη για Μιχάλη Πιτένη
91. Φανή Γ. Μπαλαμώτη για Ελένη Αλεξίου
93. Στέργιος Πουρνάρας για Αγαθοκλή Αζέλη
95. Χρήστος Σπίγκος για Γιάννη Τσιτσίμη
99. Γεωργία Τριανταφυλλίδου για Παναγιώτη Δημόπουλο
102. Ολυμπία Τσικαρδάνη για Νικόλαο Σταμκόπουλο
108. Δήμητρα Χριστοπούλου για Γιώργο Ρουσόπουλο
111. Οδός βιβλίων
112. Ένα μεγάλο έργο
Έργο εξωφύλλου: Ιωάννα Φλώρου

Αφιερωματικός τόμος στον Ιωάννη Τραμπαντζή, σημαντική φυσιογνωμία στην περιοχή της Σιάτιστας, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής του ιστορικού Τράμπαντζείου Γυμνασίου Σιάτιστας, συμβάλλοντας στην πνευματική εξέλιξη της περιοχής. Στοιχεία από το βίο και την προσφορά του καταγράφονται, μαθαίνοντας παράλληλα για την κοινωνικοκοικονομική κατάσταση της περιοχής.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που προσεγγίζει τον αθλητισμό από μια διαφορετική σκοπιά, αυτή της λογοτεχνίας. Ερευνά τη δυνατότητα συμβολής της λογοτεχνίας και της Δημιουργικής Γραφής στην καλλιέργεια του αθλητικού ιδεώδους στις ψυχές των μαθητών.

Βιβλίο με αθλητικό περιεχόμενο στη σερβική γλώσσα που διερευνά τεχνικές αναφορικά με το άθλημα του τζούντο.

Ευρετήριο ονομάτων και τοπωνυμίων στον δέκατο τέταρτο τόμο των  «Μακεδονικών Ιστοριών» του Γεωργίου Μόδη, ενός από τους κυριότερους συγγραφείς του Μακεδονικού αγώνα, και τίτλο «Το λαμπρό καταφύγιο». Ο συντάκτης του έργου επιχείρησε την καταγραφή αυτή με σκοπό τη διευκόλυνση των μελετητών του έργου Γεωργίου Μόδη και γενικότερα της «Μακεδονικής Ιστορίας».

Μελέτη η οποία προσεγγίζει την έννοια της διαθεματικότητας αναφορικά με την αρχαία λυρική ποίηση στα πλαίσια εφαρμογής της από τους μαθητές με την έννοια του πρότζεκτ. Έννοιες αποσαφηνίζονται, ενώ γίνεται και μία ιστορική διαδρομή στην αρχαϊκή λυρική ποίηση.

Μελέτη που σχετίζεται με την έκδοση του περιοδικού «Αριστοτέλης», το οποίο υπήρξε δημιούργημα του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλώρινας «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ», και βρισκόταν σε κυκλοφορία από το 1960 έως το 1969. Ειδικότερα, μελετώνται τα τεύχη 1-30, αναδεικνύοντας πτυχές του περιοδικού, ενώ οι συγκεντρωτικοί πίνακες που παρατίθενται δίνουν στατιστικά στοιχεία αναφορικά με την ύλη ή τη θεματική της αρχαιότητας σε αυτά.

Εκτενής ποιητική συλλογή που χωρίζεται σε τέσσερα μέρη και μαρτυρά ποσό πολύγραφος υπήρξε ο δημιουργός της. Λάτρης της κλασσικής παιδείας, κάνοντας χρήση εξεζητημένου λεξιλογίου, συνέθεσε στίχους γραμμένους στο πολυτονικό σύστημα και δίνοντας παράλληλα  ιδιαίτερη σημασία στη συμμετρία των στίχων. Πρόκειται για ένα μαγικό οδοιπορικό στη φωνή του ποιητή.

***

ΕΝΑΣΤΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

Πὼς νὰ ἐγγράψω τὴν στιγµή
ποὺ ἀνατέλλει ἐντός µου
τὸ πέριξ µου µοιάζει σκοτεινό
µὰ τὸ φωτίζει ἠ πνοή µου.

Πνοή ποὺ γράφτηκε θαρρείς
µὲ τὴν αἰώνια τὴν φωτοχυσία
µὲ ἒθρεψε καὶ γίνανε
οἱ µυστικές µου οἱ πύλες

Πύλες ποὺ µόνο εὐγενείς
σκοποί σὲ ἀνακυκλύουν
ἐδώ δὲν εἶσαι  εἶσαι ἐδώ;
ἀέναο παιχνίδι ρήσης.

Ποιητική συλλογή τριάντα δύο ποιημάτων μικρής έκτασης, αποστάγματα των σκέψεων του πρωτοεμφανιζόμενου δημιουργού τους περί ζωής. Μέσα από το υποβλητικό σκηνικό κάθε ποιήματος ο συγγραφέας βρίσκει έναν ευρηματικό τρόπο να μιλήσει για την ύπαρξη και τα ερωτήματα γύρω απ’ αυτή, συμπαρασύροντας και μας στην αναζήτηση των απαντήσεών τους.

***

«Ο αχός της “Ζωής” ψιθυρίζει στα παράθυρα των σπιτιών και τους λέει το τραγούδι που δεν τραγουδήθηκε ακόμα, την αλήθεια που δεν ειπώθηκε. Το ταξίδι του είναι μεγάλο και δύσκολο, ίσως να μην καταφέρει να το τελειώσει ποτέ,  αν δεν σιωπήσουν οι ιαχές του μίσους. Μέσα σε απόλυτη ησυχία ο κόσμος θα γίνει λίγο πιο φωτεινός και η ομορφιά θα ξεγλιστρήσει μέσα από τα πυρακτωμένα χείλη, για να συναντήσει την «Ανεκπλήρωτη Ζωή», όπου μια στάλα της μπορεί να κάνει τη διαφορά».

Επειδή οι τόποι καθορίζουν τη σκέψη. Επειδή η γραφή είναι καθρέφτης των βιωμάτων και του είναι μας. Επειδή οι λέξεις γεννιούνται μέσα στους χώρους όπου υπάρχουμε και ζούμε. Επειδή οι τόποι είναι το πιο φυσικό σκηνικό για ένα λογοτεχνικό έργο. Επειδή ο τόπος χτίζει τον λόγο κι ο λόγος γίνεται αλλιώτικα αντιληπτός μέσα από την εικόνα του τοπίου. Επειδή σε όλες τις εποχές υπήρξαν κορυφαία λογοτεχνικά έργα εμπνευσμένα από τόπους και κορυφαίοι λογοτέχνες που τους καθόρισαν οι τόποι όπου γεννήθηκαν ή έζησαν. Για όλους αυτούς τους λόγους η Παρέμβαση προχώρησε στην πραγματοποίηση μιας εκδήλωσης γύρω από το θέμα αυτό, μιας διήμερης δράσης που έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 2022 και στην οποία ακούστηκαν πολύτιμες σκέψεις και απόψεις που μας πήγαν ένα βήμα πιο πέρα, στον «τόπο» της λογοτεχνίας, της δημιουργίας και της έμπνευσης. Τα πρακτικά αυτά εμπεριέχουν τις εισηγήσεις που συμπεριλήφθηκαν στην εκδήλωση, ενώ οι συνεντεύξεις και οι συζητήσεις είναι διαθέσιμες βιντεοσκοπημένες.

Γράφουν: Παναγιώτης Δημόπουλος, Αντώνης Κάλφας, Δημήτρης Καμαριάδης, Β. Π. Καραγιάννης, Λένα Οφλίδη – Σίμος Οφλίδης, Αντώνης Παπαβασιλείου, Μιχάλης Πιτένης, Σωτήρης Ραπτόπουλος

Διαδικτυακές συνεντεύξεις: Εύα Αραμπατζή, Simba Narducci – Bαϊνά, Δημήτρης Βουχάρας, Γιώργος Δελιόπουλος, Μάνος Δραγώγιας, Αντώνης Κάλφας, Β. Π. Καραγιάννης, Δήμητρα Καραγιάννη, Μάκης Καραγιάννης, Γιώργος Καραγιορδανίδης, Θανάσης Καρανάνος, Κωνσταντίνος Κοτσίφκας, Κατερίνα Λάκκα, Κωνσταντίνα Μπαλιάμη, Παναγιώτης Μπετσάκος, Ελευθερία Παπαδοπούλου, Δήμητρα Παπανικολάου, Ολυμπία Τσικαρδάνη

Κάντε κλικ πάνω στην εικόνα για να διαβάσετε το e-book

Μικρά κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα που ξεδιπλώνουν το ιδιαίτερο συγγραφικό, ενίοτε δηκτικό, προφίλ του γράφοντος. Ο συγγραφέας εκμεταλλευόμενος τις γνώσεις του στη μουσική όντας μουσικός, και μεταχειριζόμενος με ιδιαίτερη μαεστρία τη γλώσσα, μιλά για τη μουσική, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσονται προσωπικοί του στοχασμοί για ποικιλία θεμάτων.

***

     «Σε εξαιρετικές περιπτώσεις τα βιβλία ακόμη διατηρούν μια περιορισμένη χρησιμότητα για αναγνώστες, αν και η ωφελιμότητά τους δεν είναι καθόλου εγγυημένη. Το παρόν δεν αποτελεί ίσως τέτοια εξαίρεση, αλλά χάρη στην υψηλή και γενναιόδωρη ευγένεια της εκδότριας και της επιμελήτριας, τη χαμερπή αγένεια του συγγραφέα και τη φωτογένεια της Αγίας Λουκίας στο εξώφυλλο, έφτασε στο τυπογραφείο. Ο συγγραφέας απαλλάσσει εαυτόν από κάθε ευθύνη για την ερμηνεία των κειμένων πάραυτα.  

     Ο φιλοπερίεργος αναγνώστης θα διαβάσει τα Παλίμψηστα πιο ευχάριστα με κάποια ανοχή. Δεν διακρίνονται για πολλές αρετές, όμως είναι φιλαληθή σαν συνθήματα γηπέδου της κερκίδας του ενός, και είναι γραμμένα με τις καλύτερες προθέσεις σαν συνταγές γιαγιάς. Η χρονομέτρηση μιας αργής και προσεκτικής ανάγνωσής τους είναι περίπου 156’ σε συνθήκες απογεύματος εργάσιμης με ολιγόλεπτα διαλείμματα. Τα κείμενα (που διαβάζονται και στο μπάνιο) κάνουν χρήση δύο αναπόφευκτων υβριστικών εικόνων και σωρείας απαξιωτικών εκφράσεων· καλό είναι λοιπόν οι μη ενηλικιωμένοι (κάθε ηλικίας) να μην αποκτήσουν το βιβλίο. Ο συγγραφέας παραμένει, εν ζωή, στη διάθεση των αναγνωστών για να συναινέσει σε όλες τις απορίες τους.

      Για το ιστορικό, τα Παλίμψηστα γράφτηκαν απευθείας σε ηλεκτρονικό επεξεργαστή κειμένου, πάντα τις πρώτες πρωινές ώρες, του συγγραφέως καπνίζοντος, με εμβόλιμες διαδικτυακές παρτίδες σκάκι στα διαλείμματα – ο συγγραφέας υπέστη πάνω από 300 πανωλεθρίες από έφηβους ασιάτες σκακιστές κατά τη συγγραφή. Για το προϊστορικό, αποτελούν προϊόν ανάγκης και όχι επιθυμίας».

Μικρές ιστορίες αυτοβιογραφικού χαρακτήρα που παρουσιάζουν την πολυετή και βαρυσήμαντη πορεία του γράφοντος στον χώρο των γραμμάτων σε συνάρτηση με τη μητρόπολη του πολιτισμού, τη Θεσσαλονίκη. Με τον ιδιαίτερο και καυστικό του τρόπο σχολιάζει τα περί της λογοτεχνίας, ενώ παρακολουθούμε την περιδιάβαση στο λογοτεχνικό του παρελθόν.

Τα περιεχόμενα είναι τα εξής:

1. Ηλίας Κεφάλας, Νυχτώνει, ποίημα
2. Γιάννης Στεφανάκις, 11 χαϊκού
3. Β. Π. Κ., ενδόδημα και αποικιακά
4. Τάσος Καλούτσας, Το μυστήριο της αγάπης, διήγημα
5. Olga Orozco, Παραλλαγές πάνω στο χρόνο, μτφρ. Γ. Κεντρωτής
6. Γιώργος Δελιόπουλος, Μωμόγεροι, ποίημα
7. Καίτη Παυλή, Δίδυμες, ποίημα
8. Κώστας Θ. Ριζάκης, 2 ποιήματα
9. Αντώνης Κάλφας, διήγημα
10. Μάκης Καραγιάννης, Ο τρόμος του πεζογράφου
11. Aleksandr Blok, 2 ποιήματα, μτφρ. Θ. Κούτλης
12. Θανάσης Κούτλης, Άηθες άσμα λαϊκόν, ποίημα
13. Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, 2 ποιήματα
14. Κώστας Ακρίβος, Ανδρωμάχη, διήγημα
15. Αναστάσιος Μπέλλος, εισήγηση
16. Βάννα Γ. Πασούλη, διήγημα
17. Δήμητρα Αναστασίου, Ο κήπος της Μαρίας, διήγημα
18. Ρέα Γαλανάκη, συνέντευξη στη Δήμητρα Καραγιάννη
19. Αντώνης Ν. Παπαβασιλείου, Επί της παραλίας, διήγημα
20. Σουλτάνα Βουδούρη, 2 ποιήματα
21. Π. Καβανά, ποιήματα, μτφρ. Μ. Συμεωνίδου
22. William Wordsworth, μια Νυχτερινή σκέψη, μτφρ. Μ. Συμεωνίδου
23. Μαξίμ Κριστόφ, ποίημα, μτφρ. Δ. Τριανταφυλλίδης
24. Τίνα Κουτσουμπού, Δεκατέσσερις ημέρες, διήγημα
25. Παρασκευή Ζώγου, Μ’ αρέσεις όταν είσαι λυπημένος, ποίημα
26. Σοφία Ελευθερίου, Ο Θανάσης, διήγημα
27. Γ. Πανούσης, 2 ποιήματα
28. Δημήτρης Παπακωνσταντίνου, ποιήματα
29. Εκδήλωση «Τόπος και λογοτεχνία» 26-27 Αυγούστου, Κοζάνη
30. Γεωργία Μακρογιώργου, ποιήματα
31. Γιώργος Γαβάρης, 2 ποιήματα
32. Χρηστίδου Φωτεινή, Γιορκ, Νέα Αγγλία
33. Τζώρα Νικολίνα-Ιωσέφα, 2 ποιήματα
34. Φωτεινή Βασιλοπούλου, 2 ποιήματα
35. Π. Δημόπουλος, παρτιτούρα
36. Χρυσάνθη Βλάχου, 2 ποιήματα
37. Βασίλης Μαρκόπουλος, Βαγγέλας ο κιμπάρης
38. Αναστάσιος – Μάριος Μιχαηλίδης, Το θύμα της ζωής, ποίημα
39. Χριστίνα Καραντώνη για Δημήτρη Γ. Παπαστεργίου
40. Παναγιώτης Δημόπουλος, Χάιλιγκενστατ
41. Αθανάσιος Καλλιανιώτης, Θύελλα στον βόρειο Ατλαντικό
42. Φιλιώ Μπτούρη, Ο κόσμος της λογοτεχνίας με μια ματιά…
43. Σεβαστή Κωνσταντινίδου για Γιώργο Π. Κωνσταντινίδη
44. Άννα Κουστινούδη για Μαρία Πολίτου
45. Δώρα Τσικαρδάνη για Μιχάλη Τριανταφυλλίδη
46. Μιχάλης Πιτένης για Κατερίνα Λάκκα
47. Σωτήρης Παστάκας για Τασούλα Τσιλιμένη
48. Σεβαστή Κωνσταντινίδου για Αλεξία Βόγδου
49. Μάριος – Κυπαρίσσης Μώρος, Η πατρική μνήμη και υϊκή γραφή
50. Επιστολή του Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου
51. Οδός βιβλίων…

Έργο εξωφύλλου: Τάκης Χάτσιος

Σε συνέχεια της μελέτης «Αναζητώντας τις Σαράντα Βάντσες», που αφορούσε το παρελθόν της ευρύτερης περιοχής της Άνω και Κάτω Κώμης, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να ρίξει φως σε ειδικότερου ενδιαφέροντος τομείς. Παρουσιάζεται το ιστορικό των ανθρωπωνυμίων της περιοχής όπως και των ναωνυμίων, εξετάζοντας τη σχέση της περιοχής με τον ποταμό Αλιάκμονα και απαντώντας σε ερωτήματα, όπως το παράδοξο ο πολιούχος της ηπειρωτικής Κοζάνης να είναι ο Άγιος Νικόλαος.

***

Στο βιβλίο αυτό γίνεται αναφορά στα φαινόμενα του θρησκευτικού συγκρητισμού και υβριδισμού, εστιάζοντας σε συγκεκριμένα παραδείγματα της παραλιακμόνιας περιοχής, από τον Μεσαίωνα έως σήμερα. Γίνεται, επίσης, μία αναφορά στην εξέλιξη των βαπτιστικών ονομάτων στους οικισμούς Άνω και Κάτω Κώμη Κοζάνης, όπως και στο πώς προέκυψαν τα περισσότερα επώνυμα των σημερινών κατοίκων. Έμεσα ψηλαφίζεται η εξέλιξη των βαπτιστικών ονομάτων  ολόκληρης της κοιλάδας του μέσου ρου του Αλιάκμονα, από τον 15ο αιώνα μέχρι σήμερα.

Προσπαθούν να απαντηθούν ερωτήματα όπως: Γιατί οικισμοί απομακρυσμένοι από θάλασσα, όπως η Κοζάνη, έχουν για πολιούχο τον Άγ. Νικόλαο; Ποιος ήταν αυτός ο Άγιος και γιατί ήταν τόσο σημαντικός για τους Χριστιανούς της κοιλάδας του Αλιάκμονα; Γιατί παρά τη μεγάλη και μακρά δημοφιλία του Αγ. Νικάνορα βορείως του Αλιάκμονα και του Αγ. Διονυσίου Ολυμπίτου νοτίως του ποταμού, κανείς λαϊκός δεν έφερε το όνομά τους στις αντίστοιχες περιοχές μέχρι πρόσφατα; Γιατί η κοιλάδα του Αλιάκμονα βρίθει από ναούς και ξωκλήσια του Αγ. Νικολάου, ενώ αυτά σπανίζουν στην περιοχή Ελασσόνας και Δυτ. Ολύμπου; Γιατί ναοί του Αγ. Αντωνίου εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα στην Αν. Θεσσαλία και την Κ. Μακεδονία, ενώ στη Δ. Μακεδονία είναι ελάχιστοι; Πού βρισκόταν ο περίφημος παραλιακμόνιος οικισμός-φάντασμα S. Nicolo που εμφανίζεται στους αναγεννησιακούς χάρτες; Ποιος ή ποια ήταν η πρώτη πολιούχος της παραλιακμόνιας Βεροίας και πώς συνδέεται με τον σημερινό πολιούχο Άγ. Αντώνιο; Γιατί ο επισκοπικός ναός των Σερβίων ονομάστηκε «Βασιλική των Κατηχούμενων» και σε ποιον Άγιο ήταν αφιερωμένος όταν κτίστηκε;

Σε κάθε περίπτωση, ανοίγει μια χαραμάδα για φως σε όποιον αναζητά απαντήσεις για το σκοτεινό μεσαιωνικό και πρώιμο Οθωμανικό παρελθόν της κοιλάδας του Αλιάκμονα, και δημιουργεί ερωτηματικά σε όποιον θεωρεί κάποια πράγματα δεδομένα

Ποιητική συλλογή που ξεδιπλώνει τον λυρικό κόσμο της ποιήτριας, δίνοντας έμφαση σε ζητήματα ποιητικής. Μέσα από τα εξήντα τρία ποιήματα της συλλογής υπογραμμίζεται η ευεργετική τους επίδραση στην ψυχολογία όσων τα διαβάζουν, όπως και τα γενεσιουργά στοιχεία που οδηγούν σ’ αυτά, υπενθυμίζοντας πως καθένας είναι ένας εν δυνάμει ποιητής.

***

Στο παραμύθι των φτερών

Τότε που οι θεοί δεν ήταν τέλειοι,
γιατί οι άνθρωποι τους έπλαθαν στα μέτρα τους
το σύμπαν του απέραντου,
ένας θεός ανήσυχος έφτιαξε τα φτερά.

Στους αγγέλους πρώτα τα ενσωμάτωσε
και γέμισαν «ωσαννά» οι ουρανοί.
Να τα χαρίσει και στους ανθρώπους αποφάσισε
τον κόσμο να διασχίζουνε
τους αιθέρες και τις θάλασσες
να φωλιάζουνε στης ελευθερίας τα δέντρα.

Από αβλεψία θεϊκή τα κόλλησε στη ράχη των πουλιών
κι εκείνα σκορπιστήκανε στα πέρατα της γης.
Προσπάθησε να διορθώσει το λάθος του.
Μα ποιος επιστρέφει τα φτερά που του χαρίστηκαν;
Ποιος ξεβολεύεται από το αέναο πέταγμα;

Βιβλίο που αποτελεί φόρο τιμής σ’ ένα ιδιαιτέρως αγαπημένο πρόσωπο του συγγραφέα, τον εκλιπόντα πατέρα του. Ο Β. Π. Καραγιάννης στο βιβλίο του αυτό βάζει τον πρωταγωνιστή πατέρα του να μιλά σε πρώτο πρόσωπο εξιστορώντας ιστορίες από τα χρόνια της ζωής του που υπήρξε στρατιώτης και έπειτα λιγνιτωρύχος στα ορυχεία του τόπου καταγωγής του, δίνοντας παράλληλα και το κοινωνικοπολιτικό υπόβαθρο μιας εποχής.

Μυθιστόρημα μυστηρίου μέσα από το οποίο διερευνάται η διάπραξη μιας αδικίας και η σημασία ή μη της τιμωρίας γι’ αυτή, της «εκδίκησης». Τα μέλη μιας παρέας ανδρών καταπατούν τον ιερό θεσμό της φιλίας, οικειοποιώντας για δικούς τους λόγους την ιδιοκτησία του φίλου τους. Ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτής τους της «αυθαιρεσίας» και πώς αντιδρούν οι εμπλεκόμενοι μόλις αυτή γίνει γνωστή είναι οι άξονες πάνω στους οποίους συντίθεται η πλοκή προξενώντας σε δεύτερο στάδιο σκέψεις για το αναπάντεχο της ανθρώπινης φύσης.

***

Σε μια επαρχιακή πόλη μια παρέα πέντε ανδρών διαλύεται μετά από πολύχρονη φιλία. Μετά τη διάλυσή της ο ένας εκ των πέντε πεθαίνει από φυσικά αίτια. Έπειτα από μερικά χρόνια πεθαίνουν τρεις ακόμα της πρώην παρέας. Οι δύο από φυσικά(;) αίτια και ο τρίτος από πτώση σε φρεάτιο ανελκυστήρα νεοαναγειρόμενης οικοδομής. Ο πέμπτος της παρέας ζητά μετάθεση και φεύγει σε άλλη πόλη, άγνωστος μεταξύ αγνώστων.
Οι τρεις άνδρες πεθαίνουν σε διάστημα δύο ετών και πάντα σε παραμονές μεγάλων εορτών της Χριστιανοσύνης. Οι τρεις θάνατοι δημιουργούν μια περίεργη ατμόσφαιρα και πολλά ερωτηματικά στη μικρή κοινωνία της πόλης: Τι συνέβη και η παρέα διαλύεται; Ποιο μυστικό ή τι συνδέει τους τρεις θανάτους; Γιατί ο πέμπτος της παρέας ζητά μετάθεση και φεύγει;
Ένας δικηγόρος της πόλης, εντεταλμένος από τη σύζυγο ενός εκ των νεκρών, ψάχνει να βρει την αιτία των τριών θανάτων… 

Διεπιστημονική μελέτη ιστορικού και εικαστικού περιεχομένου με επίκεντρο τον Αγώνα της ανεξαρτησίας του 1821. Έργα Φιλελλήνων ζωγράφων με θέμα την ηρωική επανάσταση των Ελλήνων καταγράφονται και αναδεικνύονται, ενώ παράλληλα δίνεται και το ιστορικό πλαίσιο της περιόδου κατά την οποία τελείται η σύνθεσή τους, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται πιο ολοκληρωμένα το κίνημα του Φιλελληνισμού, όπως και η σημασία του.

***

Το βιβλίο αυτό, με θέμα τους Φιλέλληνες ζωγράφους που αποτύπωσαν στα έργα τους την ελληνική επανάσταση, παρουσιάζει τους καλλιτέχνες που εμπνεύστηκαν από τον Αγώνα των Ελλήνων, το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκδηλώθηκε το κίνημα του φιλελληνισμού στην τέχνη, αναφέρεται στις χώρες όπου εμφανίστηκε η τάση αυτή εντονότερα, καταγράφει τα θέματα του Αγώνα που ενέπνευσαν περισσότερο τους καλλιτέχνες και αποτιμά τη συμβολή του εικαστικού φιλελληνισμού στην υπόθεση της ελληνικής ανεξαρτησίας. Επίσης, περιλαμβάνει έναν αναλυτικό κατάλογο ονομάτων καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από την επανάσταση, με γνώμονα τη χώρα καταγωγής τους και με αναφορά στα πιο σημαντικά έργα που αυτοί δημιούργησαν. Ο καλλιτεχνικός φιλελληνισμός όχι μόνο αποτέλεσε μια δυναμική μορφή έκφρασης και αποτύπωσης του Αγώνα μέσω της τέχνης, αλλά και έναν έμμεσο τρόπο υποστήριξής του σε θεωρητικό, αλλά και σε πρακτικό επίπεδο.

Ποιητική συλλογή γραμμένη σε ελεύθερο και άναρχο στίχο, που αντιπροσωπεύει το φιλελεύθερο πνεύμα της δημιουργού. Η υπαινικτική αίσθηση μελαγχολίας και ίσως ζοφερών συναισθημάτων, που διακατέχει τα ποιήματα, διαλύεται από την  επικράτηση της αισιόδοξης πλευράς της ζωής, δικαιολογώντας και την επιλογή του τίτλου για «νίκη» της άνοιξης μες τους «χειμώνες».

*Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Ηλία Μωραΐτη.

***

Όσοι τραγούδησαν, κάποια βραδιά σιωπήσανε

κι όσοι σιωπήσαν, έγιναν τραγούδια αιώνια

με Ασημόπροκες τα θέλω μας τρυπήσανε

τα οράματά μας πετσοκόψαν με πριόνια.

Όμως, εμείς για πάντα εδώ θα ’μαστε,

τους χειμώνες τούς νικούν τα χελιδόνια.

Γράφουν οι:

Πρακτικά Δ΄ Συμποσίου Λογοτεχνίας

Ανδρομάχη Βασιλειάδου | Ελένη Γερούση Ι Ελένη Δεληβοριά | Λένα Καλαϊτζή-Οφλίδη |
Δημήτρης Καμαριάδης | Β. Π. Καραγιάννης | Δήμητρα Καραγιάννη |
Μαρία Λάτσαρη | Δημήτρης Λιακάκος | Άννα Μαμάτσιου |
Κυριακή Μαυροφυλλίδου | Φιλιώ Μπτούρη | Σίμος Οφλίδης |
Αντώνης Παπαβασιλείου | Δημήτρης Παπακωνσταντίνου |
Σωτήρης Ραπτόπουλος | Ελένη Σαββίδου | Φωτεινή Τάλιου |
Ολυμπία Τσικαρδάνη | Αναστάσιος Χαρέλας

Πρακτικά Ε΄ Συμποσίου Λογοτεχνίας

Παναγιώτης Δημόπουλος | Ξανθίππη Ζαχοπούλου | Ειρήνη Ιωαννίδου | Αντώνης Κάλφας |
Δημήτρης Καμαριάδης | Φωτεινή Καμίτα |
Β. Π. Καραγιάννης | Μάκης Καραγιάννης |
Χλόη Κουτσουμπέλη – Άννα Κουστινούδη | Θεοδώρα Λειψιστινού |
Άννα Μαμάτσιου | Κυριακή Γ. Μαυροφυλλίδου |
Παντελής Μπουκάλας | Γιώργος Δελιόπουλος – Άννα Ελευθεριάδου |
Αντώνης Ν. Παπαβασιλείου | Αγνή Γ. Παπακώστα | Μιχάλης Πιτένης |
Σωτήρης Γ. Ραπτόπουλος | Αναστάσιος Χαρέλας

Η ιστορία μας μιλάει για την ζωή μια ταλαιπωρημένης γυναίκας από τον Πόντο, γεμάτη πόνο, αγάπη, έρωτα, προδοσία. Μια αληθινή ιστορία όπου ξεκινά το 1938 και καταλήγει στο σήμερα. Τα διάφορα εμπόδιά της ζωής της στερήσαν τον μοναδικό άντρα που αγάπησε. «Ας σε δω αγκαλιά με τον πατερά σου και ας πεθάνω».

Το παρόν βιβλίο ασχολείται με άτομα που γνώρισαν τον Χριστό και είδαν τη ζωή τους να αλλάζει ριζικά. Μαζί με τους ήρωες αυτούς θα περπατήσουμε νοερά τα σοκάκια της Γαλιλαίας, της Σαμάρειας και της Ιουδαίας και θα ζήσουμε την εποχή εκείνη μέσα από τις αφηγήσεις τους.

Αν και πέρασαν πάνω από 2.000 χρόνια από τότε, θα ταυτιστούμε με τις ελπίδες, τις αγωνίες, τις προσδοκίες και τις τραγωδίες που αντιμετώπισαν. Διαβάζοντας τις ιστορίες τους, μπορεί να ταυτιστούμε με την τελειομανία της Μάρθας, τις ενοχές της Σαμαρείτισσας ή την απελπισία του λεπρού άνδρα και των υπολοίπων χαρακτήρων του βιβλίου.

Μέσα από εξονυχιστική έρευνα γύρω από τα έθιμα της εποχής, το ιστορικό πλαίσιο, καθώς και άντληση από τις αναφορές της Καινής Διαθήκης, τα άτομα αυτά παίρνουν σάρκα και οστά για να μας μεταφέρουν ένα πολύ σημαντικό μήνυμα για αυτά που ζούμε σήμερα.

Θα μας δείξουν με τον τρόπο τους πώς μπορούμε να κάνουμε μια καινούργια αρχή.

Πρόκειται για τα Πρακτικά της Ημερίδας με τίτλο Άφιξη και ενσωμάτωση ελληνικών πληθυσμών μετά την καταστροφή του 1922, η οποία πραγματοποιήθηκε από την Παρέμβαση στις 18/12/2021. Το βιβλίο περιλαμβάνει εισηγήσεις με αναφορά στην επίδραση του μακροχρόνιου ελληνικού πολιτισμού της Ιωνίας στον ελλαδικό χώρο, μελέτες σχετικά με την εγκατάσταση των προσφύγων στην περιοχή, τα καινούρια ήθη και τις γνώσεις που έφεραν μαζί τους, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, την υποδοχή από τον ντόπιο πληθυσμό και την ενσωμάτωσή τους, ειδική αναφορά στις αλλαγές που έφεραν σε όλους τους τομείς της ζωής: στην κοινωνία, τον τοπικό πληθυσμό, την οικονομική ανάπτυξη, τον πολιτισμό, την πολιτική, τα επαγγέλματα, τον δημογραφικό εμπλουτισμό και την τόνωση του ελληνικού φρονήματος.

Η έκδοση πραγματοποιήθηκε από την Παρέμβαση, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την άφιξη των ελληνικών πληθυσμών στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας της Μικρασιατικής καταστροφής και την προβολή της πλούσιας πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς του Προσφυγικού Ελληνισμού της Μικρασίας.

Έκδοση που περιλαμβάνει λογοτεχνικά κείμενα εμπνευσμένα από τη Μικρασία. Άνθρωποι των γραμμάτων από όλη την Ελλάδα γράφουν κείμενα εμπνευσμένα από τη Μικρασία, αναδεικνύοντας τα ιστορικά γεγονότα και τις αλλαγές που αυτά έφεραν σε όλους τους τομείς της ζωής. Πραγματοποιήθηκε από την Παρέμβαση, με τη συμμετοχή του Δήμου Κοζάνης, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την άφιξη των ελληνικών πληθυσμών στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας της Μικρασιατικής καταστροφής και την προβολή της πλούσιας πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς του Προσφυγικού Ελληνισμού της Μικρασίας.

Άραγε, κατά το παρελθόν υπήρξε όντως κάποια μεγάλη πόλη ανάμεσα στην Κοζάνη και τον Αλιάκμονα; Την ονόμαζαν Βάντσα; Είχε στα αλήθεια κάποτε η Βάντσα το μέγεθος πόλης με σαράντα συνοικίες; Ποιοι την ονόμασαν έτσι; Οι Σέρβοι; Ποιοι και πότε εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή; Τι γλώσσες μιλούσαν και πως δομούσαν τους οικισμούς τους; Τι είναι γνωστό για την ιστορία των επιδημιών στην περιοχή της Κοζάνης; Τι πληροφορία κομίζουν τα οικωνύμια και τα μικροτοπωνύμια γύρω από τις Βάντσες; Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να σημαίνει Βάντσα; Ήταν όντως Λουτρό το προηγούμενο όνομα της Βάντσας; Πού να βρίσκονταν οι θρυλικές Σαράντα Βάντσες και τι τις ερήμωσε; Οι Οθωμανοί, οι επιδημίες, ή κάτι άλλο; Είναι οι Σαράντα Βάντσες θρύλος; Πραγματική ιστορία; Ή απλά ένα παραμύθι; Υπάρχει, δηλαδή, κάποια αλήθεια πίσω από την παράδοση των χαμένων Σαράντα  Βαντσών; Αν όχι, τι θα μπορούσε να έχει οδηγήσει στην κατασκευή αυτού του σωζόμενου θρύλου; Αυτά, και πολλά ακόμα ερωτήματα, επιχειρεί να απαντήσει αυτό το βιβλίο. Η όλη αναζήτηση, προσφέρει πολλές πληροφορίες, όχι μόνο για τους δύο οικισμούς, αλλά για ένα μεγάλο μέρος της κοιλάδας του μέσου ρου του Αλιάκμονα.

Παιδικό βιβλίο με θέμα εμπνευσμένο από τα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής, που βοηθά τα παιδιά να γνωρίσουν αυτό το τόσο βαρυσήμαντο ιστορικό γεγονός για τον ελληνισμό μέσα από την ιστορία του μικρού Αρσένη και του καλύτερού του φίλου, του Φρίξου του παπαγάλου.

***

Σμύρνη Καλοκαίρι 1921

Ο μικρός Αρσένης ζει με την οικογένεια του στη Σμύρνη, περνώντας ανέμελα την παιδική του ηλικία με τον αγαπημένο του παπαγάλο Φρίξο, μη μπορώντας να φανταστεί την καταιγίδα που ερχόταν και θα άλλαζε δραματικά την ζωή του. Η οικογένειά του, εγκατεστημένη στα παράλια της Μικράς Ασίας παρακολουθεί τα γεγονότα που συμβαίνουν ελπίζοντας, πως πόθοι αιώνων για λευτεριά από τους Τούρκους  θα πραγματοποιηθούν.

Σμύρνη  Καλοκαίρι 1922

Λίγο πριν τα τραγικά συμβάντα της καταστροφής της Σμύρνης, των παραλίων της Μικράς Ασίας και του ξεριζωμού του Ελληνικού πληθυσμού, η οικογένεια του Αρσένη βλέποντας τον κίνδυνο, ετοιμάζονται για τον δρόμο της προσφυγιάς. Όμως η μοίρα δυστυχώς  άλλα τους  επιφυλάσσει…

Πρόκειται για ένα βιβλίο που γράφτηκε στην πανδημία του κορωνοϊού. Περιγράφει τη σχέση των ανθρώπων με το σπίτι, τον εγκλεισμό σε αυτό, τη φυγή από αυτό, την ανακάλυψη αυτού ή τον επαναπροσδιορισμό του. Ένα κομμάτι μελλοντικής μνήμης: του πώς θα θυμόμαστε οι άνθρωποι αυτά που ζούμε.

***

Όταν εμφανίστηκε η Μνημοθόνη, οι άνθρωποι σταμάτησαν να συλλέγουν αντικείμενα για να σώζουν αναμνήσεις, αλλά μπορούσαν να εγκαταστήσουν ηλεκτρόδια στον εγκέφαλό τους και να προβάλουν τις αναμνήσεις τους στην οθόνη του σαλονιού τους, Παρασκευή βράδυ για παράδειγμα, αντί άλλης ταινίας.

Εγώ είχα και τα δύο. Συνέχιζα να μαζεύω βάζα με βότσαλα και με κοχύλια, όπως έκαναν άλλοτε οι άνθρωποι, κι ας είχα εγκαταστήσει το πρόγραμμα της Μνημοθόνης. Η Μνημοθόνη δεν σε γλίτωνε από το παρελθόν. Σου έδειχνε τα πάντα, όπως τα θυμόσουν εσύ βέβαια, αλλά τα πάντα.  Τα βάζα με τα βότσαλα ήταν πιο ασφαλή από αυτή την άποψη. Πέτρες που επέπλεαν σε νερό.

Ένα ιδιαίτερο παιδικό βιβλίο στο κλίμα της αποκριάς που με ευφάνταστο τρόπο περιγράφει την ιστορία της γκρινιάρας πριγκίπισσας Νευρωνίας. Μεταφέροντας τα παιδιά σε μια άλλη εποχή και με τη βοήθεια του καθρέφτη τα κάνει να καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι να πιστεύουν στον εαυτό τους και την ομορφιά της ζωής.

*Η εικονογράφηση του βιβλίου έγινε από τον ζωγράφο Gjergi Kola.

***

“Αλήθεια, υπάρχουν μαγικοί καθρέπτες; Και αν ναι, τι ακριβώς μπορούν να αλλάξουν; Ας παρακολουθήσουμε τη Νευρωνία στο προσωπικό της ταξίδι αναζήτησης. Στ’ αλήθεια, τι μπορεί να μας μάθει, που δεν το ξέρουμε ήδη; “

Συλλογή μικρών ιστοριών, εν είδει εξομολογήσεων, που γίνονται σε ένα παγκάκι. Το φθαρμένο από το χρόνο παγκάκι θέλει να “προλάβει” να πει τις ιστορίες που τόσα χρόνια είδε να εκτυλίσσονται μπροστά του, ως μια παρακαταθήκη για τους κατοίκους της πόλης, των οποίων αποτελούσε σταθμό ανάπαυλας.

*Το εξώφυλλο είναι βασισμένο σε πίνακα ζωγραφικής του Κώστα Ντιό.

***

“Είμαι ένα παγκάκι ξύλινο με σιδερένια πόδια βαμμένα μπλε, αλλά ξεβαμμένα πια, κολλημένα πάνω σε μια τσιμεντένια πλατφόρμα. Αν καθίσεις πάνω μου και κοιτάξεις δεξιά, θα δεις τη θάλασσα κι αριστερά εκτείνεται μια πόλη. Έχουν ξεβάψει κι έχουν σκουριάσει τα πόδια μου και τα ξύλα μου έχουν ξεφτίσει, είναι πια άγρια κι απεριποίητα. Αντέχω ακόμα, αλλά φοβάμαι. Φοβάμαι ότι σύντομα θα με βάλει στο μάτι κάποια δημοτική αρχή και στη θέση μου θα μπει άλλο παγκάκι, νέο, και δεν θα μείνει από μένα ούτε μια ανάμνηση. Έτσι, σκέφτομαι πως πρέπει να προλάβω να τα πω. Είμαι σίγουρος πως όλη αυτή η πόλη που βλέπεις αριστερά σου, έχει περάσει από πάνω μου. Και οι γονείς και τα παιδιά τους. Οι άνθρωποι. Τι παράξενο είδος! Πριν ξεφτίσει το χρώμα μου τελείως, πριν σπάσουν τα ξύλα και με ξεριζώσουν, πρέπει να μιλήσω. Σα ναυτικός κι εγώ, πλάι στη θάλασσα μια ολόκληρη ζωή, χόρτασα αλμύρα, σκουριά και ιστορίες. Ιστορίες που όλες μαζί σαν μικρά κομματάκια, συνθέτουν μια εικόνα που δίνει νόημα σε όλα, που αφαιρεί το ‘μάταιο’. Αγαπώ τα μικρά κομμάτια, τις εκδοχές μιας μεγάλης, ασύλληπτης πραγματικότητας”.

Πρόκειται για μια πρωτότυπη ποιητική συλλογή γραμμένη από ένα μουσικό. Εκφράζει τη σύγχρονη οπτική του δημιουργού της, ο οποίος έρχεται να μας μιλήσει για το σήμερα εκφράζοντας βαθύτερες σκέψεις και έντονες συναισθηματικές καταστάσεις.

Η εικονογράφηση του βιβλίου έγινε από την Ελισάβετ Γεωργούδη.

Το κείμενο επιμελήθηκαν ο Βαγγέλης Δουβαλέρης και η Μίνα Αντελάντε.

Ξεβράζεις τους ανυπόφορους έρωτες, πενθείς όταν οι άλλοι σε αγγίζουν – κείνοι που αγνοούν τρανταχτά ερωτήματα κι ακολουθούν τη ροή των συμβάντων σε καιρούς που άλλο δεν τους μάθαν, μόνο να τρέχουν σε σήραγγες τυφλές ιδρωμένοι, από άγχος κυριευμένοι πάνω σε σαθρά, αρχέγονα έλκηθρα.

 Κι όταν η σήραγγα στην άβυσσο χαθεί σε παγοκύστες φυλάνε τους έρωτες ενώ τα ηφαίστεια γύρω ξυπνάνε.

Συλλογή διηγημάτων που συνοδεύονται από φωτογραφίες. Ο ρόλος των φωτογραφιων είναι ιδιαίτερα σημαντικός, μιας και εκείνες αποτέλεσαν, σε κάθε περίπτωση, για το συγγραφέα το ερέθισμα, ώστε να ξεδιπλώσει μια ξεχωριστή ιστορία.

Οι φωτογραφίες είναι των: Γρηγόρη Δάλλη, Γρηγόρη Καλαμπούκα και Χρήστου Λαμπριανίδη.

Η ασπρόμαυρη κυρία, με την μελαγχολική κομψότητα, με μάγεψε. Η σκιά της τυπώθηκε στο μυαλό μου. Περνούσε ο καιρός μα η εικόνα της δεν ξεθώριαζε.  Μια μέρα, έτσι ξαφνικά, άνοιξε τον ασβεστωμένοφράχτη και ξεχύθηκε σε ένα κάτασπρο λιβάδι. Δεν άφησε πίσω της τίποτα άλλο παρά μόνο κάτι μαύρες κηλίδες στον λευκό τάπητα.  Σύντομα την ακολούθησε ένα μικρό πλήθος. Και γίναν πια δεκατέσσερις ιστορίες που κάποτε ήταν φωτογραφίες. Και μια που ήταν μπλουζάκι…

Ποιητική συλλογή που φέρνει στο προσκήνιο την πιο αμφιλεγόμενη περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, την εφηβεία, φιλτραρισμένη μέσα από τα βιώματα του συγγραφέα της. Σκέψεις, μελαγχολικές ενίοτε, για τη ζωή, το θάνατο, τον έρωτα καταγράφονται, ενώ εξάρεται και η δύναμη της νιότης. Αξιοσημείωτο είναι πως αρκετά ποιήματα είναι μεταφρασμένα στα αγγλικά.

Η Καμπή – σύννεφα στην εφηβεία, έρχεται κάπως ετεροχρονισμένα, αλλά πλήρως διαχρονικά. Μικρή σε όγκο, ποιητική-εφηβική συλλογή, που έχει γραφεί σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια πριν. Είναι ένα πόνημα ζωντανό και ατόφιο, που αφηγείται προσωπικές αλήθειες του γράφοντος, εν είδει αναμνήσεων από τη δύσκολη νεανική καθημερινότητα παραπέμποντας κάποιες φορές στο φανταστικό κόσμο του αλκοόλ και των ναρκωτικών, μέσα από τον ελεύθερο στίχο και τον ποιητικό λόγο. Δίνει την αίσθηση μιας συνεχόμενης μάχης του εφηβικού νου με το κατεστημένο της δεκαετίας του 90’ σε μια μικρή επαρχιακή πόλη και εξάρει τη δύναμη της νιότης μέσα από την ολική άρνηση της καθημερινής ζωής και του ωμού σεξ. Δηλώνει φόβους και μερικές από τις μόνιμες ανθρώπινες ανησυχίες, όπως η ζωή και ο θάνατος. Αποτυπώνει τις φωτογραφικές σκέψεις του εφήβου για τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Τέλος, αφουγκράζεται και προκαλεί ακραίες μνήμες σε σχέση με την οικογένεια και το πατρικό είδωλο της στην κοινωνία του χθες. Επινοεί διακεκομμένα μέσα από καταθλιπτικά συναισθήματα ερωτικά στιχάκια τονίζοντας το μεγαλείο του έρωτα, προσδιορίζει την αρχή του τέλους σε ατέρμονες καταστάσεις και θαυμάζει χωρίς φόβο το πέρασμα στην άλλη πλευρά με τον απόλυτο θάνατο. Ξεδιπλώνεται στις ποιητικές σελίδες ατόφια η ψυχική κατάσταση του δημιουργού, όπως τη βιώνει σε πραγματικό χρόνο και υπό πραγματικές συνθήκες.

Ο πίνακας εξωφύλλου και τα έργα ζωγραφικής είναι του Κώστα Ντιό, ενώ την επιμέλεια έχει κάνει η Άννα Μαμάτσιου.

Η μετάφραση των ποιημάτων έγινε από την Αναστασία Μακρή.

Πρόκειται για το 25ο στη σειρά των έργων του Β. Π. Καραγιάννη και αφορά καταγραφές και μαρτυρίες. Αναφέρεται, συγκεκριμένα, στις πρώτες μέρες και μήνες της Απριλιανής δικτατορίας και ό,τι λάβαινε χώρα στην πόλη της Κοζάνης και γύρωθεν αυτής. Ο σ. ξεφυλλίζει την ιστορική εφημερίδα το Θάρρος της εποχής εκείνης, πολύτιμη παρακαταθήκης του τοπικού γίγνεσθαι που μόνον οι εφημερίδες διασώζουν, και καταγράφει σχολιάζοντας τα γεγονότα με τον τρόπο του, αλλά και χρησιμοποιώντας προσωπικές μνήμες, και μαρτυρίες άλλων συμπολιτών, συνθέτει μια ενδιαφέρουσα έως σπαρταριστή τοιχογραφία εκείνου του αλησμόνητου ούτως ή άλλως καιρού. Αναφέρεται επί μακρόν στη μεγάλη δίκη των 44 αριστερών πολιτών της Κοζάνης όπως και στα κοινωνικά, πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα εκείνων των πρώτων μηνών της δικτατορίας.

Πρόκειται για τη συλλογή 16 αφηγήσεων που τελέστηκαν στα πλαίσια συνεδριών ψυχοθεραπείας και το απόσταγμα του βαθύτερου νοήματός τους καταγράφηκε από τον παιδοψυχίατρο – συγγραφέα Δημήτρη Πέτρου.

Πόσο γνώριμα φαντάζουν τα πρόσωπα των θεραπευομένων; Είναι εκεί απέναντι μου τολμώντας μια βαρκάδα μαζί μου και μια αφήγηση των όσων μπορούν να αφηγηθούν. Βλέμματα και πρόσωπα… με τρομάζει η τόση ομοιότητά τους! Παιδιά, έφηβοι, αδέρφια, γυναίκες, μητέρες, άντρες, πατεράδες… στο κοίταγμά τους νιώθω την βαθιά τους επιθυμία να κοιταχτούν, στις αφηγήσεις τους την βαθιά τους επιθυμία να ακουστούν. Με τρομάζει η τόση ομοιότητα των αφηγήσεών τους.

Τόση καλοσύνη ακούω, μα κακία καμιά σε ό,τι κι αν αφηγούνται – ίσως απωθημένο θυμό και ακίνητες αναμνήσεις. Πόσοι από εμάς, άραγε, έχουμε κρατήσει ακίνητη την ανάμνηση εκείνης της πρώτης ματιάς που υποσχέθηκε να μας κρατήσει κοντά της και πόσοι την έχουμε μετακινήσει σε μια άλλη μορφή; Αλήθεια, τι θα γινόταν αν δεν μπορούσαν να κινηθούν οι σκέψεις, οι αναμνήσεις, οι εμπειρίες μας;

Μεταξύ του υπερβολικού και της έλλειψης ελλοχεύει ο κίνδυνος μιας ηδονοβλεπτικής τραυματολαγνίας. Έχω βάσιμες υποψίες πως η αγάπη για την μέση συνδέεται άμεσα με την ευτυχία και την θεραπΕία της ψυχής, με τρομάζει η τόση ομοιότητα της ευτυχίας στους ανθρώπους.

Μια γέννηση, δύο αετοί κοιτάζουν μινιατούρες…κινούν να βρουν το βλέμμα τους, να βρουν το πέταγμά τους.

Μία ιδιαίτερη και σε βάθος προσέγγιση της Φιλοσοφίας των μαθηματικών… Το βιβλίο αποτελεί τη διδακτορική διατριβή της Δήμητρας Χριστοπούλου η οποία υποστηρίχθηκε τον Δεκέμβριο του 2005 και εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών “Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας” (Μ.Ι.Θ.Ε. ΕΚΠΑ & Σ.Ε.Μ.Φ.Ε. Ε.Μ.Π.). Αναφέρεται στον Νεοφρεγκεανισμό/Νεολογικισμό, το σύγχρονο ρεύμα της Φιλοσοφίας των Μαθηματικών που υποστηρίζει ότι οι αριθμοί είναι αφηρημένα αντικείμενα.

Μια έκδοση του περιοδικού Παρέμβαση, μια “αφήγηση” για τη μετάβαση, για τον τόπο και τους ανθρώπους της Δυτικής Μακεδονίας. Η έκδοση αγγίζει το θέμα της Μετάβασης από μια ευρύτερη σκοπιά: λογοτεχνική, πολιτιστική, τεχνοκρατική, κοινωνική και ταυτόχρονα βαθιά εσωτερική. Σκιαγραφεί τα γεγονότα, περιγράφει το χθες, αναζητά λύσεις και εκφράζει την αγωνία τού αύριο. Ο πολιτισμός, ως κινητήριος δύναμη, τοποθετείται και μιλά για ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα του σήμερα με τον πιο άμεσο και εκφραστικό τρόπο.

Γράφουν και συμμετέχουν: Γιώργος Δελιόπουλος Ι Γεωργία Δεμπερδεμίδου Ι Γλύκα Διονυσοπούλου Ι Γιάννης Ζιώγας Ι Θεόδωρος Θεοδουλίδης Ι Δημήτρης Καμαριάδης Ι Β.Π.Καραγιάννης Ι Δήμητρα Καραγιάννη Ι Μάκης Καραγιάννης Ι Γιώτα Καρβουνιάρη Ι Βαγγέλης Καρλόπουλος Ι  Νίκος Μάντζαρης Ι  Φιλιώ Μπτούρη Ι Αντώνης Παπαβασιλείου Ι Χρήστος Παπαγεωργίου Ι Δημήτρης Παπακων/νου Ι Μιχάλης Πιτένης Ι Σωτήρης Ραπτόπουλος Ι Τάσος Σιδηρόπουλος Ι Κυριακή Στούμπου Ι  Λευτέρης Τοπάλογλου

Φωτογραφικό υλικό: Αλέξης Κασνάκης

Το βιβλίο περιλαμβάνει Qr code, μέσω του οποίου οι αναγνώστες έχουν τη δυνατότητα να μεταφερθούν στο Youtube για να παρακολουθήσουν και την αντίστοιχη εκδήλωση.

Μια έκδοση του περιοδικού Παρέμβαση αφιερωμένη στα 200 χρόνια από την έναρξη της επανάστασης του 1821, με ειδική αναφορά στην περιοχή της Κοζάνης. Γράφουν: Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Ιστορίας Π.Δ.Μ.-Πρόεδρος Επιτροπής Πολιτισμού Π.Δ.Μ., Θανάσης Καλλιανιώτης, Εκπαιδευτικός – Ιστορικός, Νίκος Μπουκουβάλας, Χημικός, Τάσος Χαρέλας, Φιλόλογος, Μάριος Μώρος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ, Άννα Μαμάτσιου, Φιλόλογος, Β.Π.Καραγιάννης, Συγγραφέας – Εκδότης Περιοδικού Παρέμβαση.

Έργα ζωγραφικής: Γιώργος Κόλλας, Κώστας Ντιός

Το βιβλίο περιλαμβάνει Qr code, μέσω του οποίου οι αναγνώστες έχουν τη δυνατότητα να μεταφερθούν στο Youtube για να παρακολουθήσουν και την αντίστοιχη εκδήλωση.

Ένα μυθιστόρημα για την “τέχνη” του ποδοσφαίρου και για την ομορφιά του ξεχωριστού αυτού λαϊκού αθλήματος.

“Η εποχή των μεγάλων επικεφαλίδων που κοσμούσαν τις αθλητικές εφημερίδες… τα τεράστια γράμματα στα εξώφυλλα… έδιναν πάντοτε ιδέες στους νεαρούς θαυμαστές ενός αθλήματος, που από την πρώτη του εμφάνιση κυρίευσε τον κόσμο.

Το 1969, μία ομάδα παιδιών, με έναυσμα την ομάδα της Άρσεναλ, έφτιαξε το δικό της οπλοστάσιο, για να ζήσει το δικό της παραμύθι. Εφτά μικροί κανονιέρηδες, που μέσα από τον κόσμο του ποδοσφαίρου έμαθαν τον κόσμο της αφοσίωσης, της ευθύνης και, φυσικά, τη χαρά του παιχνιδιού.

Η σωστή καθοδήγηση από γνώστες του αθλήματος -οποιουδήποτε αθλήματος- μπορεί να χαράξει νέες πορείες. Νίκη, ήττα, όλα είναι στο πρόγραμμα. Το 2003-2004 η Άρσεναλ κατέκτησε το αήττητο πρωτάθλημα στην πρεμιέρ λιγκ, όπως έκαναν και οι μικροί κανονιέρηδες, στο δικό τους πρωτάθλημα.

Η γειτονιά πάντοτε υπήρξε το πρώτο λατομείο εξόρυξης ταλέντων. Εκεί όπου οι κανόνες είναι ξεχωριστοί και κάνουν το ποδόσφαιρο μοναδικό…”

Διηγήματα ιδιαίτερης αισθητικής και ξεχωριστής γραφής… Ιστορίες Αληθινών γυναικών μιας άλλης εποχής, γεννημένες στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Γυναίκες παλαιάς κοπής, με όνειρα σε παροπλισμό  και περιορισμένες επιλογές, θεωρούν υποχρέωσή τους  να μη δυσαρεστήσουν γονείς κι αδέλφια που αποφασίζουν για το δικό τους καλό. Βάζουν σε προτεραιότητα τα κοινωνικά πρέπει, το τι θα πει ο κόσμος, καταχωνιάζουν τα θέλω τους και ο γάμος είναι μονόδρομος προορισμός. Καθώς προχωρούν οι δεκαετίες, οι γυναίκες της νεότερης γενιάς γίνονται πιο τολμηρές, πιο ανεξάρτητες, πιο διεκδικητικές σε δικαιώματα. Τις χαρακτηρίζει η υπομονή, η καρτερία, ο αγώνας για το καλύτερο των δικών τους ανθρώπων, κάποιοι μισανθισμένοι έρωτες, αλλά και η αγάπη. Οι ζωές τους συνάδουν με τα ήθη των επαρχιακών πόλεων και παραλληλίζονται με την εθνική περιπέτεια.

Σας αγάπησα, σας πόνεσα, σας ένιωσα. Όι, δεν φεύγω εγώ από το σόι σας! Να μου δώσετε την άλλη θυγατέρα σας, τη μικρή. Και δεν ακούω πράμα. Έμεινα σύξυλη. Το φλιτζανάκι γλίστρησε από τα χέρια μου με θόρυβο στον νεροχύτη και τσάκισε το χερουλάκι του. Σκούπισα βιαστικά τα βρεμένα χέρια μου στην ποδιά. Ένιωθα να ζαλίζομαι. Έβγαλα την ποδιά και χύθηκα στο μπροστινό δωμάτιο. Έκλεισα με ορμή την πόρτα πίσω μου και στρώθηκα στη ραπτομηχανή. Πάτησα δυνατά το πεντάλ και άρχισε να γαζώνει ένα τυχαίο πανί, όσο για να γίνεται φασαρία να μην ακούω τη συζήτηση στη σάλα. Η Σίγγερ μούγκρισε να συμπαρασταθεί στην κυρά της. Έπρεπε να σκεφτώ, να σκεφτώ γρήγορα τι θα κάνω.

Έντεκα διηγήματα του Βασίλη Βασιλικού, που γράφτηκαν από το 1955 μέχρι το 1977… Οι Εκδόσεις Παρέμβαση ξαναφέρνουν στο εκδοτικό φως τα διηγήματα αυτά, σε μία αναπροσαρμοσμένη έκδοση ορισμένων από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες του Βασίλη Βασιλικού. Ερωτικές αφηγήσεις, οικογενειακές αναμνήσεις, ιστορίες με προσωπικές, κοινωνικές και πολιτικές μνήμες, βαθιά εσωτερικές και γοητευτικές, αναδεικνύουν την γνήσια πένα ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες συγγραφείς της εποχής μας, που διαβάζεται αδιάκοπα με το ίδιο ενδιαφέρον κι αποτελεί μια από τις διαχρονικότερες αξίες της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Η Σχολή Ξένων Γλωσσών έρχεται να μας μιλήσει για το παρελθόν, για το παρόν, για τη διαχρονική γοητεία της λογοτεχνίας και για τη δύναμή της να εισβάλλει σε νου και ψυχή, αγγίζοντας τις ευαίσθητες πτυχές μας.

Μη ζητάς εξηγήσεις, μη θέλεις όλα να τα διαλευκάνεις, του είπε Εκείνη και ξανά τού φύτεψε εκείνο το σκοτεινό βλέμμα της, γεμάτο αγάπη, τρυφερή στοργή και ένα μεράκι, πες, για ‘’το γαμώτο που δεν έζησα, Θε μου’’.

Ένα ξεχωριστό βιβλίο, ένα λεύκωμα, μια πολυσυλλεκτική έκδοση, που περιλαμβάνει κείμενα για ολόκληρη την Δυτική Μακεδονία, χρονολογίες σταθμούς στην ιστορία του τόπου, εντυπωσιακές εικόνες της ευρύτερης περιοχής και αποσπάσματα έργων λογοτεχνών της κάθε πόλης. Εννιά εξαιρετικοί φωτογράφοι πλαισιώνουν με φωτογραφίες τους το βιβλίο,  προσεγγίζοντας την περιοχή ο καθένας με την ξεχωριστή ματιά του.

Τα ιστορικά, λαογραφικά, πολιτιστικά και κοινωνικά στοιχεία που αποτυπώνονται στα κείμενα, περιγράφουν τον ξεχωριστό και αινιγματικό αυτόν τόπο της Βόρειας Ελλάδας που συνδυάζει αρώματα, χρώματα, εικόνες κι εποχές. Το βιβλίο περιγράφει όλα τα στοιχεία που προσδιορίζουν την ταυτότητα της Δυτικής Μακεδονίας, σε μια συμπυκνωμένη αποτύπωσή τους. Η έκδοση είναι δίγλωσση, στα ελληνικά και στα αγγλικά.

Με μοναδική δύναμη και αισθαντική λιτότητα, οι φωτογραφίες έρχονται να φωτίσουν το σήμερα, να σκιαγραφήσουν τη γοητεία του τοπίου, να μεταδώσουν την σπάνια ενέργεια της περιοχής και να αναδείξουν την ομορφιά της. Η Δυτική Μακεδονία, η ωραία άγνωστη της Βόρειας Ελλάδας, μας συστήνεται απ’ την αρχή.

Η μετάφραση στα αγγλικά είναι της Άννας Κουστινούδη.

Το κείμενο επιμελήθηκε ο Κώστας Θ. Ριζάκης. Τη γραφιστική επιμέλεια είχε ο Γιώργος Βεργουλιάδης.

Ένα βιβλίο πλημμυρισμένο από σκέψεις, όνειρα και συναισθήματα, δοσμένα μέσα από μικρές απολαυστικές ιστορίες. Γιατί, τι είναι η ζωή; Ένας χορός, ένας έρωτας, μια ιστορία… Αν έπρεπε να επιλέξεις τη διαδρομή της ζωής σου, τι θα επέλεγες; Μια ζωή όπως πρέπει ή όπως εσύ θέλεις; Θα βάδιζες στα ίδια μέρη; Πιθανόν… άλλοτε μιλώντας με τον εαυτό σου και άλλοτε ισορροπώντας μεταξύ μαγικών στιγμών και ονείρων. Κι αν τολμούσες να βγάλεις τις μάσκες και να αναζητήσεις το φως; Θα ανακάλυπτες πού κρύβεται ο φύλακας άγγελός σου, για να σε παρασύρει σαν τα χελιδόνια, σε φάρους μακρινούς, δίνοντας ελπίδα.

Έξι ιδιαίτερα διηγήματα από την ξεχωριστή πένα της Αργυρώς Πατσού. Οι κεντρικές μορφές και των έξι διηγημάτων βρίσκονται σε οριακό σημείο –στα ακρώρεια του ψυχισμού τους– εκεί όπου επρόκειτο να συντελεστεί η μεταμόρφωσή τους. Στοιχεία μαγικού ρεαλισμού, σαμανισμού, ανιμισμού, αλχημικά σύμβολα και αρχέτυπα, εμποτίζουν αυτή την πορεία προς την αυτοπραγμάτωσή τους. Τα εσωτερικά τοπία βαθιά, τα εξωτερικά ανοιχτά• όλα θα διαδραματιστούν έξω, στην ανοιχτή φύση, και μέσα, στον οντικό πυρήνα των εμπλεκόμενων πλασμάτων.

Ένα απολαυστικό παιδικό βιβλίο, πλούσιο σε λέξεις και εικόνες που ταξιδεύουν τους μικρούς αναγνώστες στον συναρπαστικό κόσμο της λογοτεχνίας. Ένα βιβλίο που συμβάλλει στην ψυχαγωγία, την πνευματική καλλιέργεια και την ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας του παιδιού, γραμμένο από την έξυπνη κι ευφάνταστη πένα της Αλεξίας Βόγδου και πλαισιωμένο εικαστικά από τις ξεχωριστές ζωγραφιές του Γεράσιμου Χαλαντζούκα. Ασκήσεις κι ερωτήσεις, με τη μορφή παιχνιδιού, πλαισιώνουν το βιβλίο, προσδίδοντάς του εκπαιδευτικό χαρακτήρα.

Όπως σημειώνει η συγγραφέας, το βιβλίο απευθύνεται σε μαθητές του δημοτικού, όλων των τάξεων, με σκοπό την κατανόηση της ελληνικής γλώσσας, την εξέλιξη της κριτικής τους ικανότητας, αλλά και της βαθύτερης ανάγνωσης της ιστορίας του Αρίστου. Τις ασκήσεις σχεδίασαν κι επιμελήθηκαν η Κατερίνα Τσελίκα και η Σταυρούλα Γκουντούλα, η οποία έκανε και την φιλολογική επιμέλεια του κειμένου.

Πρόκειται για μια ιδιαίτερη και ασυνήθιστη ποιητική συλλογή. Με έναν τόνο σατιρικό, πειρακτικό, ο Βύρων Χαριτίδης, ποιητής μιας ιδιόμορφης γραφής, εντελώς δικής του, εισβάλλει στους χώρους και τους τρόπους της ποιητικής δημιουργίας για να εκφράσει τις λεπτές σημασιολογικές αποχρώσεις κοινωνικών, συναισθηματικών και άλλων εννοιών. Οδηγούμενος από την δημιουργική του έξαψη -οιστρήλατος και ρομαντικός ποιητής κατά βάθος- διαθέτει μια σπάνια ευκολία και άνεση στη στιχουργική, χτίζοντας λέξη λέξη το οικοδόμημα της ποίησής του.

Τα κρουστά, πνευστά και έγχορδα του Χρήστου Γιαννόπουλου έρχονται να διανθίσουν με μουσική την ποιητική αυτή συλλογή, με τρόπο πολύ ξεχωριστό, ενώ η ερμηνεία των ποιητικών ασμάτων από 11 αξιόλογους γνωστούς καλλιτέχνες, βάζει την τελευταία πινελιά στο κάδρο αυτού του έργου.

Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι: Αγάθωνας Ιακωβίδης, Δημήτρης Φράγκος, Θωμάς Τσιβγέλης, Γιάννης Λάρδης, Παντελής Αμπαζής, Λάμπρος Καρελάς, Βάσια Ζήλου, Γιάννης Μπαστατζόγλου, Γιώργος Γιαννόπουλος, Λευτέρης Ελευθερίου, Σπύρος Παπαδήμας.

Οι αναμνήσεις εκείνων που συμμετείχαν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στους αγώνες, να προχωρήσει έστω και λίγο η κοινωνία προς τα μπροστά, ν’ αλλάξει έτσι η μοίρα κι η ιστορία των ανθρώπων, ανήκουν στη συλλογική σκέψη και μνήμη. Όταν δημοσιοποιηθούν, κι αυτό γίνεται συνήθως με τον πρωταγωνιστή ν’ απουσιάζει, τότε μαθαίνουμε για την προσπάθεια που γίνεται να βγουν από τον μικρόκοσμό τους τα άτομα και να συνυπάρξουν, σε μια ενιαία συνείδηση ότι αποτελούν κομμάτι ενός όλου, αδιάσπαστο στην τελική κατάληξη μέσα στον κοινό αγώνα ή ακόμα και την προσωπική μοναξιά μιας πνευματικής και μόνο δημιουργίας.

Χτίζοντας σπίτια δεν μαθαίνεις τον θάνατο. Καλύτερα βλέπεις, ωστόσο, την άπειρη ερημία του εγκλωβισμένου σώματος.

Είναι χειμώνας και η δυνατή βροχή κάνει τα πουλιά αληθινούς ποιητές. Απλώνουν τα φτερά τους απαλά αφήνοντας τη θλίψη κολλημένη στο παράθυρο ενός παρατημένου καφενείου.

Γελώ σημαίνει κάνω ένα επικίνδυνο άλμα για να γλυτώσω από τα τροχοφόρα της λογικής σας.

Εικόνα εξωφύλλου: Σπύρος Τσιλιγκιρίδης

Η Βασιλική αντιμετώπιζε τη νοσταλγία με θρησκευτική ευλάβεια. Πίστευε ότι είναι το κυρίαρχο συναίσθημα, τόσο του ανθρώπου, όσο και του πολιτισμού. Συνήθιζε εμφατικά να λέει: …κι αν υπάρχουμε σήμερα, κι όπως υπάρχουμε, το οφείλουμε στη νοσταλγία του Οδυσσέα… Η μητέρα της έπαιρνε το δρόμο της μέσα στη ζωή διαγράφοντας μια νέα τροχιά και η ανικανότητά της να διακρίνει ή να φανταστεί το σχήμα της, ήταν ίσως η μόνη πραγματική απορία για τον χωρισμό της από τον πατέρα.

Σεπτέμβρης του 2009. Θεσσαλικά Άγραφα. Ο πρωτόπειρος καθηγητής Λυκείου, Παύλος Ιωάννου, θα τοποθετηθεί στο ορεινό λύκειο του χωριού. Μέσα από τη δική του ματιά περιγράφεται η πραγματικότητα του σημερινού ελληνικού σχολείου και τα προβλήματα της σχολικής ζωής, που διογκώνονται κάτω από τη βαριά σκιά της κρίσης και παραλύουν τις ανθρώπινες ζωές μαθητών, γονιών και καθηγητών, βυθίζοντάς τες στην απόγνωση και την ανασφάλεια.

Επιμέλεια: Δήμητρα Καραγιάννη

Φωτογραφία Εξωφύλλου: Χρήστος Λαμπριανίδης

Ο χειμώνας στεριώθηκε για τα καλά. Στα ορεινά θεσσαλικά Άγραφα, όπου και να ‘σκαγε το μάτι σου, γέμιζε χιονιά. Από τις κορφές και τα πλάγια ίσαμε τα πόδια των βουνών, ένα παχύ κατάλευκο υφάδι. Στα Τρίκαλα έπεσαν οι πρώτες λεπτές νιφάδες, πασπάλισαν τα κεραμίδια, τα δέντρα, τις αυλές, μα δεν κρατούσανε πολύ…

H Simba Narducci–Βαϊνά, ποιήτρια της ιταλικής συναίσθησης, ανοίγεται στις ήρεμες λίμνες της δημιουργίας της. Μακριά από τον τόπο και τον χρόνο της έμπνευσης, αφήνεται σε μια αναπόληση λυρική και λιτή. Τα ποιήματά της έχουν μια μουσική που ακούγεται αισθαντικά στην ελληνική τους μετάφραση κι ακόμα αισθαντικότερα στην ιταλική τους ανάγνωση. Χαμηλότονες μουσικές διαπερνούν τις λέξεις, υπάρχουν κάτω από τις σειρές, ανιχνεύονται στις στροφές, στις ποιητικές στίξεις της. Πενήντα οκτώ ποιήματα στην ιταλική, μεταφρασμένα και στην ελληνική, συνθέτουν αυτή την ποιητική συλλογή που ρίχνει φως στη νοσταλγία των λέξεων και των εικόνων.

Επιμέλεια: Β.Π.Καραγιάννης

Πίνακας εξωφύλλου: Αθανάσιος Ζτούπας

ΓΑΛΑΖΙΟΙ ΟΥΡΑΝΟΙ

Ο αέρας έδιωξε τα σύννεφα,
αχνοφαίνονται
γαλάζιοι
καταγάλανοι ουρανοί.
Μέσα τους καθρεφτίζονται
οι ψυχές μας.

Οι τόποι ή οι άνθρωποι τελικά είναι ωραίοι; Μέσα στα τοπία και τ’ άψυχα που τα περιβάλλουν, έρχονται οι άνθρωποι και τα ζωντανεύουν διασχίζοντάς τα. Τους δίνουν χρώμα και αίσθημα, τα ποτίζουν με την αύρα τους. Και τότε, ακόμα και τα πλέον ουδέτερα καλύπτονται από ένα σύννεφο γεμάτο βροχή ευεργετική, που πέφτει πάνω σου, πάνω στο αφυδατωμένο εν πολλοίς πρόσωπο της καθημερινότητας και της ανίας, που όλο δήθεν ψάχνει για την αλλαγή σ’ άλλους τόπους, ενώ οι αλλαγές είναι στους τρόπους και τους ανθρώπους. Κοινοτοπίες αφόρητες, θα πει κάποιος, όμως στην νότια Ιταλία και ειδικά στο Ρήγιον, πήγαμε να δούμε τους παλιούς και νέους τόπους, αλλά πρωτίστως γνωρίσαμε ανθρώπους. Και το ανθρώπινο τοπίο, ομολογουμένως, είναι το ωραιότερο.

Η Simba Narducci–Βαϊνά, ποιήτρια της ιταλικής συναίσθησης, ανοίγεται στις ήρεμες λίμνες της δημιουργίας της. Μακριά από τον τόπο και τον χρόνο της έμπνευσης, αφήνεται σε μια αναπόληση λυρική και λιτή. Τα ποιήματά της έχουν μια μουσική που ακούγεται αισθαντικά στην ελληνική τους μετάφραση κι ακόμα αισθαντικότερα στην ιταλική τους ανάγνωση. Χαμηλότονες μουσικές διαπερνούν τις λέξεις, υπάρχουν κάτω από τις σειρές, ανιχνεύονται στις στροφές, στις ποιητικές στίξεις της.

Επιμέλεια: Β.Π.Καραγιάννης

Αρώματα κήπων
Παιδιά που κυνηγιούνται…
Κι εγώ πάντα πρώτη
Με φτερά στα πόδια

Profumo di Giardini
Ragazzi che si rincorrono…
Ed io sempre prima
Con le ali ai piedi…

Χρόνια τώρα και σαν από πάντα, στοιχειώνει μέσα μου η εικόνα έκπαγλης καταστροφής. Αυτός ο μουντός τόπος, που κι η βροχή του ακόμα φαντάζει μίμηση βροχής σε οθόνη παράθυρου -να πέφτει κουτσόβροχο σαν από χαρτί κρεοπωλείου- μεταστρέφεται σαν από ένα είδος μεταφυσικής ειρωνείας σε μια απέραντη ερημιά που χαίρεται.

Η Άννα Φως, Η Άννα βυθισμένη στον ύπνο – μηδέν. Η Άννα Γραφή. Γραφή, εμπύρετο κόσμημα. Βαθιά κάτω απ’ τα σπλάχνα της, πράσινος χυλός η γραφή και λάμπει.

Τσιγάρο στο μπαλκόνι 

Πηχτά ολονύχτια μελετήματα
σφιγμένα στη σιωπή
ως την καλημέρα του χαμάλη
το πρωί στις εφτάμιση
Συνήθως
τα βαθιά απογεύματα
μιλάω με κάποιους. 

Εννέα μικρές ιστορίες. Καθεμιά από αυτές είναι και μια διαφορετική διαδρομή σε δράματα ατομικά, σε όνειρα χειροπιαστά και σε αυλές που ντύνουν με χρώματα λυρισμού την αγάπη. Ένα ανθρώπινο παζλ με χαρακτήρες ιδιαίτερους, μα τόσο οικείους.
Πίνακας εξωφύλλου: Κώστας Ντιός
Επιμέλεια: Β.Π.Καραγιάννης

Μέσα της βαθιά ήξερε πως την περίμεναν κι άλλοι αγώνες. Όχι σαν κι αυτούς που είχε ταχθεί να υπηρετεί ο άνδρας της ερήμην της. Οι δικοί της αγώνες μπορεί να μην άλλαζαν τον κόσμο, μα ήταν το ίδιο σημαντικοί για κάθε άνθρωπο που θέλει απλώς να επιζήσει και δίνει καθημερινά δεκάδες μικρές μάχες διεκδικώντας μια καλύτερη ζωή κι έναν πιο δίκαιο κόσμο, ξεκινώντας πρώτα από το να είναι δίκαιος ο ίδιος, όχι μόνο απέναντι στους άλλους, αλλά κι απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό…

Οι μελέτες για τη γυναίκα που είδαν το φως της δημοσιότητας -τουλάχιστον αυτές που έχω υπόψη μου- υπήρξαν αρκετά παραδοσιακές, χωρίς ιδιαίτερους συσχετισμούς με τα σύγχρονα για την εποχή που γράφτηκαν κινήματα του φεμινισμού και της ψυχανάλυσης. Φταίει μήπως το γεγονός πως η κριτική της λογοτεχνίας ήταν προσανατολισμένη σ’ έναν καθαρά περιγραφικό τρόπο προσέγγισης των ζητημάτων ή μήπως το ότι τέτοιου είδους κινήματα δεν είχαν την απαιτούμενη τότε πρόσληψη στην Ελλάδα;

Τα βιώματα, και ειδικά όσα συνδέονται με τη γενέθλια γη, τροφοδοτούν με πρώτες ύλες τη λογοτεχνία. Ο βιωμένος χώρος και οι εικόνες του γίνονται η κατοικία της μνήμης και των συναισθημάτων, το καταφύγιο όπου αναζητείται ο χαμένος χρόνος.

Σε μια πρώτη μορφή η εργασία αυτή ανακοινώθηκε στην Κοζάνης τον Ιούνιο του 1998 στο πλαίσιο της συνάντησης των Δυτικομακεδόνων συγγραφέων, που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Βιβλίου και Ανάγνωσης. Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται, με επανεκτιμήσεις και συμπληρώσεις, μια εκτενής εισαγωγή για τη σχέση λογοτεχνίας και τόπου και ένα ανθολόγιο Κοζανιτών συγγραφέων.

Γράφοντας για τη θητεία μου στα βιβλία και τη μαθητεία στους ανθρώπους των, κι όχι απαραίτητα από την παράθεση των δραστηριοτήτων, στέκομαι στα πρόσωπα που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βοήθησαν, περισσότερο από μια ευκαιριακή τους παρουσία, συμμετείχαν σε πρώτο και δεύτερο ρόλο, περισσότερες από μία φορές. Συνέσπρωξαν κι αυτοί την νέα επιβατηγό φορτηγίδα του πολιτισμού των βιβλίων να κινηθεί κάπως μέσα στα τελματωμένα νερά της πόλης και της επαρχίας.

Η ζωή λέγαμε πως επιστρέφει μ’ άγριες απαιτήσεις, παρότι δε σταματούν οι στεναγμοί της γης μας. Κι ένας ένας κάθε βράδυ πλέον κάτω απ’ τον αιώνιο πλάτανο στον οποίο γύρισαν οι μόνιμοι πτερωτοί του ένοικοι στις φυλλωσιές, επιστρέφουν κι εκείνοι από τ’ αμπέλια, τα τριφύλλια, τα καραούλια, τους όχτους, τις καλύβες, όπου είχαν καταφύγει από την πρώτη βραδιά, σκορπισμένα πουλιά πάνω σε πλατφόρμες και σε μαντριά, αντάμα με τα ζωντανά και τις κοπριές τους να συναναπνέουν την όσμωση των κοινών φόβων στα τεράστια παχνιά της άνοιξης. Οι αναβολές ματαιούνται, οι αναστολές αναβάλλονται, οι φοβίες καταργούνται. Τώρα, όλα τώρα!

Αχ, πώς φοβάμαι πως δε θα σε πάρει ποτέ αγκαλιά μια Κατερίνα! Πως δε θα βρεις στα τόσο μικρά χέρια της τη χαρά κάποιου που μπορείς να τον πείσεις ότι δεν είναι κανονικός άνθρωπος. Ίσως ποτέ να μη σε βρει στο Συνεταιριστικό ο Βασίλης να σου πει Συγνώμη, δεν νόμιζα πως άνθρωποι με την εμφάνισή σου θα τα κατάφερναν, αλλά αφού το έκανες, τώρα είμαστε δύο.

Τόπος και χρόνος συμπλέκονται μέσα στην ποίηση του Αντώνη κάλφα, τροφοδοτώντας με συνειδητή επίγνωση ένα βαθιά τραυματικό και συναισθηματικό λόγο.

Σε είδα στη μαύρη νύχτα
Στο κουρασμένο φως της μακρινής πατρίδας
Γεμάτη μοντέρνα χρώματα
Και δάση απαλά
Καθώς απλώνονται στο χυμένο κάμπο της ύπαρξης

Εικόνα εξωφύλλου και σχεδιαστική επιμέλεια: Σάββας & Σπύρος Τσιλιγκιρίδης

Ο φίλος μου κι εγώ -μια κι ο πόλεμος μας έκανε να μένουμε στο ίδιο αντίσκηνο- προσπαθούσαμε να διατηρούμε το νοικοκυριό μας, κατά δύναμιν βέβαια, καθαρό στη διάρκεια του πολέμου. Συχνά τινάζαμε τις κουβέρτες, τις απλώναμε στον ήλιο, πλέναμε τις καραβάνες με ζεστό νερό, βάζαμε μπουγάδα στα εσώρουχα κάθε εβδομάδα, κάθε δέκα-πέντε μέρες ήταν και να παίρνουμε νερό πόσιμο από βρύση τρεχούμενη, όσες δορές αυτό δεν ήταν αδύνατο.

Όλοι που γεννηθήκαμε εδώ σ’ αυτόν τον κόσμο

Καλούμεθα ο καθένας μας να πάρει κι ένα δρόμο

Ο ένας να γίνει άρχοντας για όλους να φροντίζει

Τον ένα να τον επαινεί τον άλλον να φοβερίζει.

Στ’ αλήθεια ο άνθρωπος αυτός έχει τιμή μεγάλη

Μα και ευθύνη απ’ αυτήν τρανή δεν είναι άλλη.

Από αυτόν οι άνθρωποι όλ’ είναι κρεμασμένοι

Και τότε απαλλάσσονται σαν είναι αποθαμένοι.

Άλλος στρατιώτης γίνεται απ’ τα παιδικά του χρόνια

Ώσπου ν’ ασπρίσ’ η κεφαλή να γίνει σαν τα χιόνια,

Σ’ αυτόν χρωστάμε τη ζωή σ’ αυτόν και την τιμή μας

Γιατί αν δεν ήτανε αυτός θα τάχαν οι εχθροί μας.

Όταν οι άλλοι άνθρωποι κοιμούνται  ξεγνοιασμένοι

Οι στρατιώται αγρυπνούν στέκονται αρματωμένοι

Κι αν τους καλέσει η Πατρίς στον πόλεμο να πάνε

Αφήνουν τέκνα και γονείς και στη γραμμή τραβάνε

σ’ αυτούς ταιριάζουν έπαινοι παράσημα μεγάλα.

Αυτοί άμα δεν ήτανε δεν θα υπήρχε Ελλάδα!

Η απόπειρα αυτή διερεύνησης του εργογραφικού και κριτικογραφικού χώρου που αναφέρεται στον ποιητή της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς Νίκο-Αλέξη Ασλάνογλου, επιχειρήθηκε ,ε την ευκαιρία μιας ειδικής εργασίας με τίτλο Το ζήτημα των επεξεργασιών στα ποιήματα του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου. Στην πορεία, όσο βάθαινε η γνωριμία με το έργο του δημιουργού και μεγάλωνε το πλήθος των κειμένων και των πληροφοριών, που ορισμένες φορές μάλιστα προέρχονταν από απρόσιτες πηγές, γεννήθηκε η ιδέα της έκδοσης, με στόχο να καταγραφεί αυτό το υλικό για τους αυριανούς μελετητές και να διαφανεί πληρέστερα η δημιουργία ενός ποιητή που, ενώ πολύ ενδιαφέρθηκε για την ποιότητα του έργου του, αδιαφόρησε ολότελα για την τύχη του.

Μεσάνυχτα και κάτι

Έσφιξα στο χέρι της νύχτας τις λίγες στάλες τύψεων
Κι άρχισε η καμπάνα να διαχέει τις μονοσύλλαβες εντολές
Και τους δικοτυλήδονους χαιρετισμούς.

Μια λαμπάδα έλιωσε το κερί
Στην παλάμη του Απριλίου
Σταγόνες αναστημένου έρωτα
Με γέμισαν ψύχρα

Εξώφυλλο: Κώστας Ντιός

Ο Σεπτέμβριος με τις δειλές πρωινές του ψύχρες, σύντομα μηνύματα για το ερχόμενο φθινόπωρο περνάει από τις στράτες του χρόνου αφήνοντας τη διάφανη μελαγχολία του σαν απόσταγμα από ένα θυελλώδες καλοκαίρι. Ήταν γεμάτη εντάσεις η θερινή μας ατμόσφαιρα. Πυρκαγιές παντού και πάντα πλέον θα λέμε σκάνδαλα, σκανδαλολογίες, συζητήσεις στη Βουλή, επιτροπές που συνεδριάζουν συνεχώς με τ’ ανοιχτά πουκάμισα για δροσιά και τ’ ανοιχτά πρόσωπα μπροστά στην τηλεόραση κι από κάτω από το τραπέζι, σκουντιές, ατολμίες, υστεροβουλίες, να στριμώχνονται με τις βιαστικές πολιτικές σκοπιμότητες.

Έτσι ήταν και τότε. Μια μελαγχολική χινοπωριάτικη μέρα. Κάπου κάπου πυκνές και χονδρές σταλαγματιές χτυπούσαν τα φύλλα των πλατάνων και χοροπηδούσαν μέσα στα μισοκοιμισμένα νερά του Αλιάκμονα, κάμνοντας διάφορους συμμετρικούς κύκλους. Παραπάνω και αντίκρυ του σχισμένου βράχου ακουόταν το αδιάκοπο ρέμα, που αιώνες τώρα εξακολουθεί να γεμίζει με τον αντίλαλό του τα μεγαλόπρεπα και φοβερά στενά. Τα στενά του Αλιάκμονα, που περάσαμε μαζί με τη βαρκούλα μας, όταν εσύ χαμογελώντας κρατούσες το τιμόνι, κι εγώ με σφιγμένη την καρδιά βαστούσα στον αέρα τοι κουπί, έτοιμος να το στηρίξω στους μαρμάρινους τοίχους για να μην τσακιστούμε από το στριφογύρισμα της δύνης.

Όταν θα ‘ρθεις

Θα ‘ναι η μέρα που θα ‘ρθεις όπως οι άλλες
με γκρίζα σύννεφα, ομίχλη και βροχή
κι όπως θα πέφτουν στην ψυχή οι πρώτες στάλες
η σκιά του ονείρου στο δρόμο θα φανεί

Θα σε κοιτώ. Τα λόγια ανείπωτα θα μένουν,
-μήπως κατέβηκαν οι άγγελοι στη γη;-
Κι όπως τα δάκρυα στα μάτια θ’ ανεβαίνουν
το ουράνιο τόξο στην καρδιά μου θ’ απλωθεί